O’zbеkistоn rеspublikasi

II.  O‘quv fanining maqsadi va vazifalari 

Fanning  maqsadi  talabalarga  bozor  iqtisodiyotiga  o‘tish  davrida  muomala 

sohasining  asosiy  elementi  bo‘lgan  birja  va  yarmarkalar  faoliyati  chuqur  o‘rganish, 

uni tashkil etish va rivojlanishi qonuniyatlarini o‘rganishdan iborat. 

Fanning  vazifalari  -  talabalarga  ishlab  chiqaruvchilar  o‘rtasida  sog‘lom 

raqobatni ta’minlashning o‘ziga xos xususiyatlarini; bozor kon’yunkturasining tahlil 

qilish  yo‘llarini  va  usullarini;  turli  iqtisodiy  matematik  modellar  yordamida  tahlil 

qilish  va  istiqbollashni  amalga  oshirish  yo‘llarini;  iste’molchilar  va  ishlab 

chiqaruvchilar  bozorida  vujudga  kelishi  mumkin  bo‘lgan  turli  vaziyatlarni  mantiqiy 

evristik va iqtisodiy  matematik  modellar orqali tahlil  qilish va istiqbollashni amalga 

oshirishni; firmaning bozor strategiyasini tanlash bo‘yicha turli holatlarni tahlil qilish 

va qarorlar qabul qilishni o‘rgatishdan iboratdir. 

Fan  bo‘yicha  talabalarning  bilim,  malaka  va  ko‘nikmalariga  quyidagi  talablar 

qo‘yiladi. Talaba: 

-  birja faoliyatining shakllanishi va tarixini; 

-  birja  va  yarmarkalarning  rivojlanishi,  birjalar  va  yarmarkalar  faoliyatlarini 

tashkil etish hamda boshqaruv madaniyatini; 

---

4 

-  birja  va  yarmarkalarda  faoliyatni  tashkil  etishning  mazmuni  va  mohiyatini; 

birja va yarmarkalarda savdo qilish qonunlari va tamoyillarini; 

-  birjalarda faoliyat yuritish usullarini; 

-  yarmarkalarda  va  birjalar  faoliyatlari  samaradorligini  oshirish  asoslarini 

belgilashni;  tovarlar  va  xom-ashyo  resurslari  tushunchasi  mohiyati  va  turlarini 

aniqlash; 

-  elektron  savdo  qilish  mohiyatini,  metodlarini  hamda  savdoni  boshqaruv 

mohiyati va ahamiyatini asoslab berishni bilishi kerak; 

-  talaba  birja  va  yarmarka  savdolari  obyekti  va  subyektlarini  yorituvchi 

nazariyalarni tasniflash; 

- zamonaviy bozor qonunlari va tamoyillarini qo‘llay bilish; 

-  birja  faoliyatini  tashkil  etish  va  boshqarishning  ilmiy  uslublarini,  ularning 

samaradorligini oshirish asoslarini belgilashni va tatbiq etishni; 

-  moddiy  resurs  tushunchasi  mohiyatini  va  turlarini  aniqlash  hamda  savdo 

usullarini belgilab olish; 

-  birjalarda  va  yarmarkalarda  savdolarni  boshqaruv  mohiyatini  va  ahamiyatini 

asoslab berish ko‘nikmalariga ega bo‘lishi; 

-  talaba  birjalar  va  yarmarkalar  faoliyatida  elektron  savdo  usullarni  qo‘llay 

olish; 

-  birja savdolarni tashkil etish va boshqarish; 

-  birja  va  yarmarka  savdolari  qonunlari  va  tamoyillarini  tatbiq  etish;  brokerlik 

vazifalarini bajarish; 

-  birja  kotirovkalarini  tahlil  qilish;  chet  davlatlar  birjalaridagi  kotirovkalarni 

taqqoslama tahlil qilish; 

-  savdolarda dillerlik va maklerlik vazifalarini bajarish; 

-  birja  savdolariga  mahsulotlarni  olib  chiqish  usullarini  qo‘llay  olish