Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги андижон машинасозлик институти

Назорат учун саволлар: 
1. Меҳнат потенциали ҳақида тушунча. 
2. Меҳнат потенциалини ҳарактерловчи кўрсаткичлар тизими ва уларни аниқлаш 
услуби. 
2. Кадрлар тузилиши. 
3. Иш вақти ва унинг иқтисодий мазмуни. 
4. Меҳнатга ҳақ тўлашнинг асосий қоидалари. 
5. Меҳнатга ҳақ тўлаш системаси (тизими). 
6. Меҳнатга ҳақ тўлаш формалари. 
7. Бозор иқтисодиѐтига ўтиш шароитида меҳнатга ҳақ тўлашни такомиллаштириш. 
8. Мотивация деб нимага айтилади? 
9. Ташкилотнинг самарадорлиги ва мотивация уртасидаги боғлиқлик. 
10. Мотивация назарияларининг икки йуналишига таъриф беринг. 
11. Мазмунли мотивация назарисининг мохиятинин тушинтириг. 
12. Жараѐнли мотивациянинг мохияти ва унинг мазмунли мотивация назариясидан 
фарқи. 
13. А.Маслоунинг эҳтиѐжлар пирамидасига изох беринг. 
14. Л. Портер ва Э.Лаулернинг мотивация моделини тушинтириб беринг. 
15. Дж.Адамснинг «адолат» назариясига таъриф беринг. 
16. Врумнинг мотивация моделини тасвирлаб беринг. 

---

129 
17. Юқори босқич эҳтиѐжларини кондириш тадбирларини кўрсатиб беринг. 
Таянч иборалар: 
Ишлар малакаси- мутахассислик билими ва амалий тажриба даражаси билан 
белгиланади ҳамда улар бажарадиган аниқ тур ишнинг мураккаблик даражасини 
ифодалайди
Кадрлар стабиллилик (ўзгармаслик) коефитсиенти- бир бутун корхона ѐки алоҳида 
бўлинмаларида ишлаб чиқариш бошқарувини ташкил этиш даражасини баҳолашда 
фойдаланиш тавсия этилади 
Ишчилар меҳнатига ҳақ тўлаш-бу меҳнат ресурсларини баҳоси бўлиб, у муҳим 
даражада сарфланган меҳнат сони ва сифати, меҳнатга талаб ва таклиф, мужассамлашган 
аниқ конюктура, ҳудудий томонлар, қонуний меъѐрлар каби соф бозор омиллари таъсири 
асрсида ишчи кучи нархини ифодалайди
Ишбай иш ҳақи- маҳсулотни ҳар-бир бирлигига ѐки бажарилган иш ҳажмига тўлов 
тушунилади. 
Вақтбай иш ҳақи- ишлаган вақтга тўлов, календар кунга эмас, меъѐрга, қайсики, тариф 
тизими асосида иш ҳақи тўлаш тушунилади 
Меҳнат унумдорлиги -вақт бирлиги ичида маълум миқдорда моддий неъмат
яратадиган жонли меҳнатнинг самарадорлик даражасини ифодалайди 
Бандлик бу - фуқароларнинг шахсий ва ижтимоий эҳтиѐжларини қондириш мақсадида 
яъни иш ҳақи олиши асосидаги фаолият туридир 
Меҳнат ресурслари – 16 ѐшдан 60 ѐшгача эркаклар, 16 ѐшдан 55 ѐшгача аѐллар, 
ижтимоий унумли меҳнат билан банд бўлган 3 гуруҳ ногиронлари, қариялар ҳамда 14-16 
ѐшгача бўлган меҳнат қобилиятидаги ўсмирлар.