Xorazm ma’mun akademiyasi axborotnomasi – /2019 Ўзбекистон республикаси фанлар

Тадқиқот методологияси 
Кўлнинг мавжуд озиқа базасини ўрганиш учун мавсумий (баҳор, ёз, куз) тадқиқот ишлари олиб 
борилди. Ишлар дала ва лаборатория шароитида бажарилди.
Фитопланктонлар махсус № 76 рақамли планктон тўр орқали йиғилди. Намуналар кўлнинг 
белгиланган нуқталаридан олинди ва 4 % формалин билан фиксация қилинди. Йиғилган намуналардан 
0,05 мл сув олиниб, Горяев камераси устига қуйилди ва усти қоплағич ойна билан ёпилди. Тайёрланган 
препарат микроскопда кўрилди ва фитопланктоннинг доминант турлари аниқлагичлар ёрдамида 
аниқланди. Фитопланктонларнинг тоза алгологик ҳужайрасини ажратиб олиш учун йиғилган 
намуналар фиксация қилинмади [1,2,3,4,5]. 
Юксак сув ўсимликларини ўрганиш тўлиқ дала шароитида олиб борилди. Белгиланган 
нуқталарда сув ўсимликлари ҳосил қилган ассоциациялар аниқланди. Кўл ҳудудида учровчи юксак сув 
ўсимликлари 3 та экологик гуруҳга бўлиб ўрганилди: Гидрофитлар - танасининг ярми сувда, қолган 
ярми сув юзасида ўсувчи, гигрофитлар -юқори намликда ва сувликнинг қирғоқларида ўсувчи, 
гидатофитлар - сув тубида ва сув юзасида ўсувчи ўсимликлар. Тадқиқотлар натижасида кўлда 
учрайдиган юксак сув ўсимликларининг доминант турлари ўрганилди ва аниқланди [6,7]. 
Таҳлил ва натижалар: Қора-қир кўлининг озуқа занжирини асосий звеносини 
фитопланктонлар ташкил қилади. Улар балиқ озуқасининг асосий компоненти ҳисобланади. 
Фитопланктонларнинг сони ва биомассаси йил давомида ўзгариб туради. Сув ўтларининг ривожланиш 
даражаси ва турларнинг тарқалиши кўпгина омилларга боғлиқ. Фитопланктонлар сувнинг ҳарорати ва 
сувда эриган минераллар тасирида мавсум давомида ўзгариб туради. 
Қора-қир қўлининг альгофлораси таркибини асосан кўк-яшил, яшил, диатом ва эвглена сув 
ўтлари ташкил қилади.
Кўк-яшил сувўтларидан 16 та тур-Oscillatoria limosa Ag, O.amphbia Ag, O.angusta Koppe, 
O.sancta Gom, Merismopedia glauca Nag, M.tenuissima Lemm, Microcystis muscicola Elenk, Anabaena 

---