Ызбекистон республикаси олий ва ырта махсус таълим вазирлиги

 
 
14.8. Logistik xizmat ko‘rsatishning sifat ko‘rsatkichlari 
 
 
Logistik  xizmat  ko‘rsatishning  sifatini  baholash  uchun  quyidagi 
ko‘rsatkichlar qo‘llaniladi: 
  tovar yetkazib berishning ishonchliligi;  
  talabni  olinganidan  keyin  tovarlar  to‘plamini  yetkazib  berishga  qadar 
bo‘lgan to‘liq vaqt; 
  tovar yetkazib berishning ixchamliligi; 
  tovar yetkazib beruvchining omboridagi zaxiralarning mavjudligi; 
  kreditlarni berish imkoniyatlari shuningdek boshqa imkoniyatlar. 
Tovar  yetkazib  berishning  ishonchlilik  deyilganida  tizimning  kompleks 
xususiyatlari  tushunilib,  uning  belgilangan  faoliyatlarini  bajarish  qobiliyatlaridan 
iborat bo‘lib, ularning  xususiyatlarini belgilangan doirada saqlab qoladi.   
Tovar  yetkazib  berishning  ishonchliligi  –  bu  yetkazib  beruvchining 
belgilangan  tarzda  shartnomada  ko‘rsatilgan  muddatlarga  amal  qilib  berish 
xususiyatlarini  bildiradi.  Tovar  yetkazib  berishning  ishonchliligi  ayrim  ish  turlari 
bo‘yicha  bajarish  muddatlarini  saqlashning  ishonchliligi  bilan  belgilanib,  tovar 
yetkazib berish jarayonlarini o‘z ichiga oladi. 
Tovar  yetkazib  berishning  to‘liq  ishonchliligiga  ta’sir  ko‘rsatuvchi  muhim 
omillardan  biri  bo‘lib,  shartnomada  belgilangan  majburiyatlarning  mavjudligi 
(kafolati)  hisoblanib,  uning  natijasida  tovar  yetkazib  beruvchi  yetkazib  berish 
muddatlari buzilganda mas’uliyatli bo‘ladi. 
Tovarlar  talabini  bajarish  uchun  talabnima  olingandan  boshlab,  tovar 
to‘plamlarini yetkazib berishga qadar bo‘lgan davr o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 
  talablarni rasmiylashtirish uchun ketgan vaqt;  
  tovarni  tayyorlash  uchun  ketadigan  vaqt  (bu  vaqt  tovarni  yetkazib  berish 
muddatiga  qoshiladi,  agar  talab  qilinadigan  tovar  avvalo,  tayyorlanishi 
lozim bo‘lsa); 
 
o‘rash bog‘lash uchun sarflanadigan vaqt; 
  jo‘natish uchun sarflanadigan vaqt; 
  yetkazib berish uchun sarflanadigan vaqt. 
Tovarni  yetkazib  berish  muddatining  shartnomada  ko‘rsatilgan  muddatiga 
amal  qilish  shunga  bog‘liqki,  ushbu  muddatni  tashkil  etuvchi  tarkibiy  qismning 
sanab  o‘tilganlariga  qanchalik  aniq  amal qilinishiga bog‘liqdir. Masalan, shunday 
holat  ham  bo‘lishi  mumkinki,  olingan  talab  harakatsiz  qolishi  ham  mumkin. 
Tovarlarni  tayyorlashning  belgilangan  muddatlariga  e’tibor  berilmasligi  yoki 

---

 
164 
ekspeditor  tomonidan  e’lon  qilingan  transportda  olib  kelish  muddatlari 
saqlanmasligi yoki amal qilinmasligi ham mumkin. 
Tovar  yetkazib  berishning  ixchamligi  –  bu  tovar  yetkazib  beruvchi 
tizimning  mijozlar  bo‘yicha  alohida  qoidalarini  hisobga  olishni  nazarda  tutadi. 
Bular o‘z ichiga quyidagilarni oladi: 
  talablar shaklining o‘zgarish imkoniyatlarini; 
  talablarni berish usulining o‘zgarish imkoniyatlarini; 
  idishlar va o‘rash, bog‘lash turlarining o‘zgarish imkoniyatlarini; 
  mijoz  tomonidan  uning talabi qaysi holatda ekanligi haqida axborotni olish 
imkoniyatlarini; 
 
butlanmagan 
tovarlar 
yetkazib 
berilgan 
taqdirda 
e’tirozlarga 
munosabatlarini o‘z ichiga oladi. 
Ayrim  ko‘rsatkichlar  ahamiyatlarining  nisbatlari  o‘zgarib  borishi  mumkin. 
Masalan,  to‘lov  vositalarining  tanqisligi  sharoitida  O‘zbekiston  Respublikasi 
sharoitida kreditlar berish yuqori ahamiyatga egadir. 
Shu  bilan  birgalikda,  bozor  iqtisodiyotlari  turlicha  bo‘lgan  mamlakatlarda 
muhim  ko‘rsatkichlardan  biri  bo‘lib  tovar  yetkazib  berishning  ishonchli  bo‘lishi 
muhim ahamiyatga egadir.