Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Suv  transportlarida  so„yishga  mo„ljallangan-qishloq  xo„jalik  hayvonlari  va 
parrandalarini  manzilga  yetkazish  eng  qulay  va  iqtisodiy  foydali usul  hisoblanadi. 
Ular  tirik  vazn  va  semizlik  yuqotmaydilar.  Hayvonlar  bu  usulda  tashilganda 
maxsus barjalarda, tovar-yo„lovchi tashuvchi kemalar palubalari maxsus jihozlanib 
tashiladi. 
Kemalar  jihozlanganda  qoramollar  uchun  2,5-3  m
2
,  otlarga  3-3,5  m
2
,  quy-
echkilarga  0,75-1m
2
,  burdoqilangan  cho„chqalarga  2,35-3  m
2
  va  cho„chqa 
bolalariga 0,5-0,75 m
2
 maydon ajratiladi. 
Har 20 bosh qoramol va 60 bosh qo„y-echki, cho„chqalarga qarash uchun bir 
kishi  ajratiladi.  Daryo  yoki  ko„lda    suv transporti  orqali  tashilganda o„lik  hayvon 
gavdalari  va  axlat  suvga  tashlanishi  qat‟iy  taqiqlanadi.  Ular  maxsus  port  yoki 
pristanlarda to„xtalganda bo„shatiladi. 
Agar  hayvon  dengiz  yoki  okeanda  tashilganda  qirg„oqqacha  2  soatdan  ortiq 
yo„l  yurishga  to„g„ri  kelsa,  o„lgan  hayvon  gavdasini  suvga  tashlashga  ruxsat 
beriladi. 
Haydash  yo‘li  bilan  manzilga  yetkazilishda  faqat,  qoramollar  va  qo„ylar 
uchun qo„llash mumkin. Buning uchun yaylov, hamda mahalliy hayvonlar har xil 
yuqumli  kasalliklardan  holi  bo„lishi  kerak.  Agar  hayvonlar  viloyat  ichida  haydab 
yetkazilsa, viloyat veterinariya boshqarmasidan ruxsat olinadi. 
Haydashga  bir  necha  hafta  qolganda  hayvonlar  quydirgi  va  boshqa  o„tkir 
yuqumli  kasalliklarga  qarshi  emlanadi.  Haydash  uchun  hayvonlardan  maxsus 

---

 
331 
otarlar  tuziladi.  Hayvon  turi  va  yoshiga  qarab,  hamda  yaylov  sharoitga  qarab 
otardagi hayvonlar bosh soni turlicha bo„ladi:  katta yoshli qoramol 100-200 bosh, 
yosh  qoramol  200-250  bosh,  qo„y-echki  600-1000  bosh  otarlarga  kiritiladi. 
Hayvonlarning turi, yoshi, tirik vazni va semizligi o„xshash bo„lishi kerak. Otarga 
bo„g„oz va oyoqlarida travmatik jarohati bor hayvonlar kiritilmaydi. 
Haydashning birinchi kuni qoramollar bir kunda 10 km, qo„y-echkilar           8 
km yo„l yuradi. So„ngra hayvonlar haydashga o„rgangandan so„ng masofani 5-6 km 
ga oshirish  mumkin.  Agar haydash  yo„lida  yaylov va  suv bo„lmasa,  qoramollarni 
25-30 km ga, qo„y-echkillarni 20 km ga haydash mumkin. 
Haydalayotgan hayvonlar uchun alohida sirg„a taqilishi lozim. Bunda podaga 
yo„lda  boshqa  mollar  qo„shilganda  ajratish  oson  bo„lishiga  imkon  beradi.  Yo„lda 
kasal  hayvonlarni  so„yish taqiqlanadi.  Kasal  hayvonlar  yaqin  joydagi  veterinariya 
vrachi  ruxsati  bilan  so„yilishi  mumkin.  Bunda,  hayvon  katta  yo„ldan  100  metr 
uzoqlikda so„yilishi lozim.