Maqsudov ilhomjon, joraev jomurod yangiboevich, amirov shavkat qo ziboevich

Sun’iy  aminokislotalar.    Chorvachilik  talabidan  kelib  chiqib  ayrim  qishloq 
xo„jalik hayvonlari   va  parrandalarni  aminokislotalarga bo„lgan  talabini  qondirish  
uchun  sun‟iy  aminokislotalar ishlab  chiqariladi. Chorvachilikda lizin va metionin 
preparatlari  ishlatiladi. 
Oziqa  lizini suyuq va  quruq  holda  ishlab   chiqariladi,    chorvachilikda asosan 
quruq lizin ko„proq ishlatiladi. Quruq  lizin oziqa konsentrati 94-95% quruq modda  
va  1 kg  da 90-180  g  sof lizin  bor. Konsentrat tarkibida lizindan  tashqari 10-14  % 
boshqa  aminokislotalar, 20-25% minerallar va B  guruh vitaminlari uchraydi. 
Lizinni mikrobiologik yo„l  bilan olishdan tashqari siklogeksandan kimyoviy 
yo„l bilan ham olinadi.  
Sun‟iy aminokislotalar ko„proq parrandachilikda  qo„llaniladi. 
Achitqilar.  Ular   o„zining tarkibida  hayvon organizmi uchun zarur bo„lgan 
to„la  qiymatli  oqsillar,  uglevodlar,  mineral  moddalar,  vitaminlar,  fermentlar  va 
estrogen moddalar bo„lib, o„sish va rivojlanish, ko„payishiga ijobiy   ta‟sir qiladi. 
Achitqi oqsillari  o„z tarkibi va xossalari bilan hayvon oqsillariga o„xshab ketadi. 
Ularda metionin va sistin kamroq bo„lib, lizin ko„proq (6,0-7,8% proteindan). 

---

 
80 
Achitqi  oqsillari  hayvonot  dunyosi  oqsillariga  o„xshab  cho„chqalar  va 
parrandalarni  oziqlantirishda keng foydalaniladi. Achitqilarni ultrabinafsha nurlari 
bilan ishlash   ular tarkibida D
2
  vitamini miqdorini ko„paytiradi. 
Hayvonlarni  oziqlantirishda  spirt  sanoati  tomonidan  ishlab    chiqariladigan 
sulfidli achitqilar keng foydalaniladi.  
Ular ancha to„yimli bo„lib 1 kg  achitqida 1,15-1,22 oziqa birligi mavjud. 
Keyingi  neft  sanoati  tomonidan  chiqarilayotgan  uglevodorodli  achitqilar 
ko„paydi, ular tarkibida B 
12
 vitamini nisbati yuqori bo„ladi. 
Barcha  achitqilar  hayvonlar    ratsionida  oqsil-mineral-vitamin  qo„shimchalar 
sifatida ishlatiladi. 
Quruq achitqilar cho„chqa,parranda, yosh mollar omixta yemlar tarkibiga 3-10 
% qo„shiladi. 
 Fermentli  preparatlar.  Fermentli  preparatlar  asosan  broyler  jo„jalari  va 
sutdan    ajratilgan  cho„chqa  bolalari  ratsionida  oqsil,  mineral  moddalar, vitaminlar 
yetishmasa, oziqalar fermentlari yetarli faollikka ega bo„lsa ishlatiladi.  
 
2.3.2.Jadval