F. I. Salomova, L. K. Abdukadirova, X. A. Sadullayeva, S. A. Sharipova mutaxassislikka kirish


“B” guruhiga mansub bo‘lgan vitaminlarga bo‘lgan gigiyenik talab



Download 3,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet177/270
Sana28.09.2021
Hajmi3,61 Mb.
#188450
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   270
Bog'liq
MUTAXASSISLIKKA KIRISH

“B” guruhiga mansub bo‘lgan vitaminlarga bo‘lgan gigiyenik talab 
 
Vitamin 
Bir 
kunlik 
fiziologik 
ehtiyoj 
(mg) 
Yetishmasligi 
Manbalar 
Tiamin (B
1

1,1-2,1 
Beri-beri 
Donli mahsulotlar, jigar, 
achitqi 
Riboflovin 
(B
2

1,5-2,4 
Xeyloz, stomatit, 
glossit, anemiya 
Sut, no‘xat, non, achitqi 
Nikotin kislota 
(PP) 
14-28 
Pellagra 
Yormalar, no‘xat, non, 
achitqi 
Pantoten 
kislota (B
3

5-10 
O‘rganilmagan 
Ko‘pgina oziq-ovqat 
mahsulotlarida 
Pirodaksin 
(B
6

1,8-2 
Polisimptomlar 
Achitqi, jigar, no‘hot, 
bulg‘or qalampiri, baliq 
Biotin (N) 
0,15-0,3 
Dermatit 
Ko‘pgina oziq-ovqat 
mahsulotlarida 
Foliy kislota 
(B
9

200 mkg 
Anemiya 
Achitqi, jigar, poliz 
mahsulotlari, go‘sht 
Siankobalamin 
(B
12

3 mkg 
Anemiya 
Jigar, buyrak, go‘sht, baliq, 
tuxum 


202 
 
Biotin “N” vitamini –  organizmga kam miqdorda  tushganda  
dermatit kasalligi belgilarini namoyon  qiladi, uning kunlik iste’mol 
me’yori 0,15-0,3  mg ga teng. Biotin deyarli hamma ovqat mahsulotlari 
tarkibida uchraydi. 
         Foliy kislotasi “B
9
” vitamini - organizmga kam miqdorlarda iste’-
mol  qilinganda anemiyani keltirib chiqaradi va oxirgi ilmiy ma’lumot-
larga ko‘ra yurak-tomir kasalliklari –  jumladan ateroskleroz, yurakning 
ishemik kasalliklarini oldini olishda ishtirok etadi. O‘zida foliy kislota-
sini ko‘plab tutuvchi mahsulotlar  qatoriga jigar, sabzavotlar, go‘sht va 
go‘sht mahsulotlarini kiritish mumkin. 
Vitamin “B
12
”  yoki siankobalamin –  bu vitaminga nisbatan orga-
nizmda tanqislik kuzatilsa,  organizmda pernitsioz kamqonlik kasalligi 
rivojlanishi mumkin.  “B
12
” vitaminini o‘zida ko‘p tutuvchi mahsulotlar 
- jigar, buyrak, go‘sht, baliq, tuxum.  
         Suvda eruvchi vitaminlarning  eng tipik vakili  “C”  vitamini yoki 
askorbin kislotasidir. Bu vitaminga bo‘lgan kunlik ehtiyoj uning bio-
logik ta’siridan kelib chiqadi. Organizmga “C”  vitamini kam miqdorda 
iste’mol qilinsa gipovitaminoz va tushmay qolgan taqdirda “Singa” 
kasalligi kelib chiqadi. Bunday kasallik holatini oldini olish uchun odam 
kunlik ovqat mahsulotlari orqali o‘rtacha 30 mg askorbin kislotasini 
iste’mol qilsa kifoya deb qaraladi, ammo organizmning umumiy 
tonusini oshirish maqsadida kuniga 60-100 mg “C”  vitaminini iste’mol 
qilish tavsiya etiladi.  
Farmakologik ta’sirga erishish uchun esa kuniga 200-600 mg 
miqdorda iste’mol qilish kerak bo‘ladi. Odam organizmida “C” vitamini 
hosil bo‘lmaydi, shuning uchun uning asosiy manbai ovqat mahsulotlari 
hisoblanadi. “C” vitaminini o‘z tarkibida ko‘p miqdorda na’matak, qora-
g‘at, sitrus mevalari, karam, kartoshka, ko‘katlar-selder, ukrop, 
petrushka, shovul kabilardir.  
“C” vitaminining biologik faolligini hisobga olib, uyushgan jamoa-
larda,  bolalar muassasalari, kasalxonalar, sanatoriyalar, tug‘ruqxonalar, 
nogironlar uyi, qariyalar uyi kabilarda ovqatlarni vitaminlashtirish tav-
siya etiladi, jumladan sutni vitaminlashtirish yoki uchinchi ovqat 
hisobida meva sharbatlarini berish tavsiya etiladi. Odam organizmining 
bioflavinoidlar va vitaminsimon moddalarga bo‘lgan kunlik ehtiyoji 
6.3.2-jadvalda keltirilgan.  Ko‘pgina bioflavinoidlar va vitaminsimon 
moddalar terapevtik ta’sir xususiyatiga ega bo‘lganligi sababli davolash 
amaliyotida dorivor moddalar sifatida qo‘llanadi. 


203 
 
6.3.2-jadval 

Download 3,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   173   174   175   176   177   178   179   180   ...   270




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish