Texnika xavfsizligi

3. Hayot faoliyat xavfsizligi qonunchiligiga rioya qilish bo`yicha texnik 
xodimlarning javobgarligi 
          
Korxonalarda  ishlovchilarga  xavfsiz  va  sog’lom  mehnat  sharoitini  yaratish  bo`yicha 
ishlarni  tashkillashtirish,  baxtsiz  hodisalar  va  kasbiy  kasalliklarni  oldini  olish  mehnat 
muhofazasi  xizmatiga  yuklanadi.  Bu  xizmat  korxonada  mustaqil  tizimiy  bo`linma 
bo`lib,  bevosita  boshliqqa  yoki  bosh  muhandisga    bo`ysunadi.  O`z  ishini  korxona 
rahbari  yoki  bosh  muhandisi  tasdiqlagan  reja  bo`yicha  boshqa  bo`linmalar  ya`ni, 
davlat nazorati mahalliy organlari texnik inspektsiyalari hamkorligida amalga oshiradi. 
Mehnat muhofazasi xizmati quyidagi funktsiyalarni bajaradi: 

---

 
26 
1.  ishlab  chiqarish  jarohatlanishi  va  kasbiy  kasalliklarni  ahvoli  va  sabablarini  tahlil 
etish, tegishli xizmatlar bilan hamkorlikda ishlab chiqarishdagi jarohatlanishlar, kasbiy 
kasalliklarni oldini olish bo`yicha tadbirlarni ishlab chiqadi va ularni bajarilishi haqida 
maslahatlar beradi; 
2.  korxona  bo`linmalari  ish  joylaridagi  sanitar  texnik  holatni  portlashni  amalga 
oshirish bo`yicha ishlarni tashkil etadi; 
3.  korxonaning  tegishli  xizmatlari  bilan  hamkorlikda  mehnat  sharoitini,  mehnat 
muhofazasini  yaxshilashning  kompleks  rejasini,  tuzadi,  ko`rib  chiqadi  sanitariya 
sog’lomlashtirish tadbirlarini ishlab chiqadi. 
4.  saqlash  qurilmalarini  va  xavfli  ishlab  chiqarish  omillaridan  himoyalovchi  boshqa 
vositalarini  konstruktsiyalarini  qayta  ishlash  va  joriy  etish  bo`yicha  korxona 
rahbariyatiga takliflarini kiritadi; 
5. mehnat muhofazasi bo`yicha ilmiy ishlanmalar va mehnat xavfsizligi standartlarini 
amalga kiritish ishlarida ishtirok etadi; 
6.  korxonani  tegishli  xizmatlari  bilan  hamkorlikda  va  kasaba  qo`mita  faollari 
ishtirokida  binolar,  inshootlar,  uskunalarining  texnik  holatini  tekshiradi  (yoki 
tekshirishda  qatnashadi),  shamollatish  sistemalari  ishi  samaradorligini  sanitar-texnik 
qurilmalar va sanitar maishiy xonalar holatni tekshiradi; 
7.  maxsus  kiyimlar,  maxsus  uskunalar  va  boshqa  shaxsiy  himoya  vositalari  hamda 
mehnat  muhofazasi  bo`yicha  tadbirlarni  amalga  oshirish  uchun  zarur  materiallar  va 
uskunalarga o`z vaqtida to`g’ri buyurtmalar tuzilishini nazorat qiladi; 
8.  korxona  bo`linmalariga  ishlab  chiqarishda  atrof  muhit  holatini  nazorat  qilish 
bo`yicha yordam ishlarini tashkil etadi; 
9.  ishlab  chiqarishga  mo`ljallangan  ob`ektlarni,  uskuna  va  mashinalarni 
rekonstruktsiyadan  so`ng  qabul  qilish  ishlarida  ishtirok  etadi,  sog’lom  mehnat 
sharoitini taminlash bo`yicha talablarni bajarilishini tekshiradi; 
10.  kirish  yo`riqnomasini  o`tkazadi  va  mavjud  me`yoriy  hujjatlar  va  mehnat 
muhofazasi  masalalari  bo`yicha  ishlovchilarni  o`qitishni  tashkillashtirishga  yordam 
beradi; 
11.  attestatsiya  komissiyasi  va  mehnat  muhofazasi  qoidalari  va  me`yorlari  texnika 
xavfsizligi  yo`riqnomalari  bo`yicha  mutaxassislarni  bilimini  tekshirish  komissiyasida 
ishtirok etadi. 
Mehnat  kodeksida  bo`linmalarda  mehnat  xavfsizligini  taminlashni  tashkil  etish 
ularning  rahbarlariga  yuklatilgan.  Ish  joylarida  mehnat  muhofazasi  bo`yicha  umumiy 
javobgarlik  korxona  rahbariga,  uning  yo`g’ida  esa  bosh  muhandisga  yuklatiladi. 
Korxona  kasaba  qo`mitalari  tarkibida  mehnat  muhofazasi  bo`yicha  komissiyalar 
mavjud  bo`lib,  har  bir  kichik  guruhda  mehnat  muhofazasi  bo`yicha  jamoatchi 
instruktor  saylanadi.  Mehnat  muhofazasi  bo`yicha  komissiyalar  ishlab  chiqarish 
madaniyati  va  mehnat  muhofazasi  ahvolini  jamoat  tartibida  ko`rib  chiqadi,  mehnat 

---

 
27 
muhofazasi  bo`yicha  ma`muriyat  va  kasaba  uyushmasi  o`rtasidagi  shartnoma 
loyihasini  tayyorlashda  ishtirok  etadi,  ma`muriyat  tomonidan  ushbu  shartnomasi  va 
mehnat haqidagi qonunchilikni nazorat qiladi. Bo`linmalarni jamoatchilik inspektorlari 
mehnat muhofazasini bevosita ish joylarida nazoratini amalga oshiradi.