Microsoft Word shajarayi xorazmshohiy lotin ziyouz com doc

XON HAZRATLARI OTAJON TURANI MA’OTIB ETIB MAHBUS QILG‘ONLARINING 

BAYoNI 

 

Vaqtekim, hijratning ming ikki yuz sakson sakkizlanchi (milodiy (1871-1872) yili kirdi, xon 

hazratlarining ulug‘ birodarlari Sayyid Ahmad to‘rakim, oni Otajon to‘ra der erdilar, bag‘oyat bahodiru 

cholok

110

 va zabardastu benihoyat tezu xashmginu

111

 tundxo‘y

112 

kishi erdi. Xon hazratlarining 

muhabbatlari onga darajayi kamolda erdi. Bu sababdin oning xilofi ro’yini aslo etmas erdilar. Amri 

oliy bila mehtar ro‘zmarralarin berur erdi. Yana ne miqdor sarpoy va ne miqdor dinoru diram darkor 

desa, berur erdi va ne miqdor ot darkor bo‘lsa, qushbegi berur erdi va ne miqdor orchin moli va qandu 

nabot darkor bo‘lsa, devonbegn berur erdi. Bulardin boshqa, har oyda mehtardin ming sakkiz yuz tillo 

va devonbegidin ming sakkiz yuz tillo olur erdi va mulozamatig‘a Jonibekbek ibn Pahlavonniyozbek 

ibn Amirzoda Hasanmurodbek mag‘fur va Abdug‘afforbek nabirayi Muhammad Nazar inoq marhumiy 

va Xudoyor qushbegining birodari Olloyorbek va Muhammad Karimbek ibn Bog‘bek beklar begi yana 

Muhammad Amin yuzboshining birodarzodasi Muhammad Rahimboy va Amon xalifaning o‘g‘li 

Ollobergan Saxiy va Yusuf ibn Latif hoji ta’yin topib erdilar va Ali mahrambegi Sori nadimlari 

jumlasidin erdi. Ammo Otajon to‘ra furumoya va behudakor kishilarni ko‘proq yaxshi ko‘rub, alarning 

ko‘proq tarbiyatlarin etguvchi erdilar. Bas, ko‘p furumoyalar xizmatlarida jam’ bo‘lmish erdilar. 

Mazkur bo‘lg‘on sanada xabar keldikim, Rusiyadin bir jamoa bahri Xazardin chiqib, 

Shohqadamg‘a kelibdurlar. Xon hazratlari Otajon to‘raning yonig‘a Xudoyor qushbegi va Hakim 

otaliq va Muhammadmurod devonbegi va g‘ayruhumni

113

 qo‘shub Tukmoniya va Uzbakiya 

jamoalaridin olti ming miqdori kishini hamroh qilib ul tarafga yubordilar. Otajon to‘ra lashkar bila 

otlanib yo‘lg‘a kirib, ko‘hna Urganchga borib qaror tutdi va ul yerda ko‘ldin yamutlarg‘a yer 

berishturdi va bu xizmatni Muhammadmurod devonbegiga buyurmay, Muhammad Rahimboyg‘a 

buyurdi. Muhammad Rahimboy borib, yamutlardin say olib yer taqsimin etib keldi. Ondin so‘ng 

Muhammad Rahimboyni o‘zbak va turkmandin to‘rt yuz ellik talabgor yigitga bosh etib, Shohqadam 

                                                      

109

 Dastgir etmak—qo‘lga olmoq. 

110

 Cholok - tetik, ildam, chaqqon. 

111

 Xashmgin—g‘azabli. 

112

 Tundxo‘y—bir so‘zli, o‘jar, noziktabiat. 

113

 G‘ayruhum — ulardan tashqari, ulardan boshqa. 

---

Muhammad Yusuf Bayoniy. Shajarayi Xorazmshohiy