Microsoft Word shajarayi xorazmshohiy lotin ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

12

Viloyatda ajab bir xushhollik dast berdi. Bu kun bu tariqada o‘tdi. Ertang bila tamomi quzzotu ulamo 

va tamomi to‘ralaru beklar va tamomi umarovu arkoni davlat jam’ bo‘lub xoni marhumning 

janozalarin o‘qub imoratda o‘z qorixonalaridz tufroqg‘a topshurdilar. Andoqkim, bu so‘z yuqorida 

ham raqamzadayi kilki bayon bo‘lub erdi. 

Vaqtekim, Sayyid Muhammad Rahim Bahodirxoni soniy sariri saltanatda qaror tutdilar, shuaro va 

fuzalo xayli juluslari uchun torixlaru qasidalaru masnaviylar oytib, in’omi shohona va atoyi 

xusravonalaridin sarshor bo‘ldilar. Ul jumladin Ogahiy bu tarixni aytib erdi: Tarix: 

 

Shukrki, shud fosh baahli jahon, 

Marhamatu shafqati hayyi qadir. 

Ya’ni javovbaxt Muhammad Rahim, 

Xoni qavi himmati ravshanzamir. 

Az madadi baxt baromad ba taxt 

Bar sari aflok chu mehri munir. 

Gasht zi osori julusash hama, 

Xurramu xushhol sag‘iru kabir. 

Yoft zi altofi inoyoti u 

Matlabi maqsudi vakilu vazir. 

Az g‘ami anduh bu’dash

30

 sho‘dand 

Forig‘u osuda g‘aniyu faqir. 

V-az karamu himmati.hilmi hayo 

Nist baru hech adilu iazir. 

Ogahi torixi julusi xushash, 

Kard raqam shohi adolatsarir. 

 

Va bu masnaviy ham Ogahiydindurkim, ul hazratni muxotab etib damlatxohliq tariqin tutub, 

mav’iza

31

ning dodin beribdur, masnaviy: 

 

Ayo, xusravi ma’dalatdastgoh, 

 Najobat sipehrida raxshanda moh. 

 Shahanshahliq o‘lsun muborak sango,  

Madadkor tangri taborak sango. 

 Bo‘lub lutfi haq doimo nosiring,  

Malul o‘lmasun bir nafas xotiring,  

Ato so‘gidin bo‘lma anduhgin,  

Ko‘pgulni bu g‘am birla qilma hazin,  

Qilib sabr birla sukun oshkor,  

Bori holda sabr qil ixtiyor.  

Eshit bu hazin bandadin ma’rifat  

Ki, degum necha manfaatlik nukat

32

.  

Ki, to qildi mavjud olamni haq,  

Yorotdi bori xayli odamni haq.  

Olarg‘a kilib yer yuzini makon,  

Necha nav’ ne’matlar etdi ayon.  

Tuzarga olar ichra rasmi nizom,  

                                                      

30

 Bu’d—uzoqlik, yiroqlik. 

31

 Mav’iza—va’z, nasihat. o‘git. 

32

 Nukat—«nukta»ning ko‘pligi, nozik va hikmatli gaplar. 

---

Muhammad Yusuf Bayoniy. Shajarayi Xorazmshohiy