Microsoft Word al azkor ziyouz com doc

339-bob Kishining duo qilishi va solih amallarni Alloh taologa vasila qilishi 
to‘g‘risida 
 
1037/1. Ibn Umardan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam 
aytadilar: «Sizlardan oldingilardan uch kishi bor edi. Ular boshpana qilib g‘orga 
kirishganida, tog‘dan bir xarsang siljib, g‘orni to‘sib qo‘ydi. Shunda ular o‘zaro: «Sizlarga 
bu xarsangdan faqatgina solih amallaringiz bilan Allohga iltijo qilmog‘ingizgina najot 
beradi, xolos», deyishdi. 
 
Ulardan birlari: «Mening qari ota-onam bor edi. Men bolalarim va ahlimdan ham oldin 
ularni (taom, sharob) ila siylar edim», dedi...» Hadisni davom ettirib, «...bularning 
hammalari solih amallarini zikr qilib, «Allohim, agar mana shuni Sening roziliging 
talabida qilgan bo‘lsam, bizdan buni ochgin», deyishdi. Har birlari iltijo qilishganda, 
xarsang oz-ozdan ochildi-da, uchinchilari iltijo qilganda, hammasi ochilib ketdi. Bas, ular 
yurib chiqib ketishdi». Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari. 
 
Qozi Husayn va boshqalar istisqo namozi haqida quyidagi ma’noda so‘z zikr qilib, 
qiyinchilikka tushib qolgan kishi solih amallari bilan duo qilishiga mana shu hadisni dalil 
qilib keltirishgan. Lekin bu haqda boshqacha so‘z aytganlar ham bor. Chunki bunday 
qilishda Alloh taologa mutlaq ehtiyojmandligini tark qilishdan bir ko‘rinish mavjud. 
Duoda talab qilinadigan narsa o‘zini ehtiyojli, faqirona qilib ko‘rsatishdir. Lekin 
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning bu voqeani keltirishlaridan maqsad ularni 
maqtashdir. Bu zikr qilishlari ularning to‘g‘ri amal qilganlariga dalildir. 
 
Fasl: Duo haqida salaflardan kelgan xabarlarning eng yaxshisi Avzo’iydan (r.a.) qilingan 
quyidagi hikoyadir: «Kishilar suv talab qilib chiqishdi. Bilol ibn Sa’d o‘rinlaridan turib, 
Allohga hamdu-sano aytib, so‘ngra «Ey hozir bo‘lganlar jamoasi! Yomonlik bo‘lishiga 
iqror bo‘luvchi emasmisizlar?» deganlarida, ular: «Ha, iqror bo‘luvchimiz», deyishdi. 
Bas, u zot: «Allohim, biz Sendan «Chiroyli amal qiluvchi - muhsinlarni ayblashga 

---

Al-Azkor. Al-Faqih an-Navaviy