Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

54-bob 
Chaqiriqqa javob qilish 
Faqih (rahimahulloh) aytadilar: Agar nikoh to'yiga chaqirilsang, modomiki, moli halol 
bo'lsa va u erda fosiqlik bo'lmasa, borishning zarari yo'q, agar moli lol bo'lmasa, 
shuningdek, to'y egasi mashhur fosiq bo'lsa, unga ijobat qilma toki, sen uning fosiqligiga 
rozi emasligingni bilsin. To'yga borganingda, u erda munkar ishni ko'rsang, ularni 
bundan qaytar, agar qaytmasalar, sen qayt, chunki ular bilan birga o'tirsang, ular seni 
o'zlarining ishiga rozi deb o'ylab qolishadi. Anas ibn Molik (roziyallohu anhu) Nabiydan 
(sollallohu alayhi vasallam) rivoyat qiladilar: "Kimki bir qavmga o'xshasa, u ulardandir".  
Ba'zilar, chaqiriqqa ijobat qilish vojib, uni tark qilish mumkin emas, deb Nabiydan 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
57
(sollallohu alayhi vasallam) rivoyat qilingan ushbu hadisni hujjat keltirishadi: "Kim 
chaqiriqqa ijobat qilmasa, Abulqosimga (ya'ni, Rasulullohga) osiy bo'libdi". Ulamolarning 
ommasi aytishadiki: "vojib emas", balki muakkada. Agar to'yga boy-kambag'al barobar 
chaqirilgan bo'lsa, ijobat qilish afzal. Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Agar men 
qo'yning kalla-pochasiga chaqirilsam ham boraman. Agar menga kalla-pocha hadya 
qilinsa ham, qabul etaman", deganlar. Yuqorida o'tgan: "Kim chaqiriqqa ijobat qilmasa, 
Abulqosimga osiy bo'libdi", degan. xabar esa, johiliyatda qavmlar orasida adovat 
bo'lgani, chaqiriqqa ijobatda qilganda ulfat-do'stlik uyg'onishi, yo'qsa, adovat kuchayishi 
sababli aytib, ularga ijobat vojib qilingan edi. Agar mana shu tomondan xotirjam 
bo'linsa, kishi xohlasa, ijobat qiladi, xohlasa, tark etadi, ammo ijobat afzal, chunki 
ijobatda xursandchilik bor. Hukamolarning ba'zisi:  
Agar bir inson seni chaqirsa, sen ijobat qil, bor, agar senda ochiq-ravshan uzr bo'lmasa, 
bormasliging durust emas. Chunki ijobatni javobsiz qoldirishda jafo, yana va'daga xiloflik 
bor. Agar to'yga chaqirilganingda, ro'zador bo'lsang, buni to'y egasiga bildir. Agar u: 
"Siz bormasangiz bo'lmaydi", desa, ijobat qil. Nafl ro'za tutgan bo'lsang va to'ydagilarga 
noqulaylik tug'dirmasligingni bilsang, og'iz ochma. Agar taomdan emasliging ularga og'ir 
botsa, og'zingni och, so'ng bir kun qazosini tutasan, xohlasang ochma, lekin og'iz 
ochishing afzal. Abu Said Xudriy aytadilar: "Bir kishi Rasululloh (sollallohu alayhi 
vasallam) va u zotni ashobini mehmon qildi, ularning ichida ro'zador kishi bor edi. 
Rasululloh (sollallohu alayhi vasallam) unga: "Birodaringga ijobat qil va og'zingni och, 
so'ng bir kun qazosini tut", dedilar.  
Nabiy (sollallohu alayhi vasallam) aytadilar: "Agar birontangiz taomga chaqirilsa, ijobat 
qilsin, og'zi ochiq bo'lsa, esin, agar ro'zador bo'lsa, unga salavot aytsin", ya'ni, unga 
barakot tilab duo qilsin. Umarni (roziyallohu anhu) taomga chaqirishdi, borib 
o'tirganlarida, taom qo'yildi, qo'llarini cho'zib: "Bismillah, qani, olinglar", dedilar, so'ng 
qo'llarini olib: "Men ro'zadorman", deb aytdilar.