Toshkent moliya instituti r. H. Ayupov, G. R. Boltaboeva raqamli iqtisodiyot asoslari


 Raqamli elektron biznesni yaratish bo‘yicha tavsiyalar



Download 5,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet377/529
Sana26.09.2021
Hajmi5,65 Mb.
#185777
1   ...   373   374   375   376   377   378   379   380   ...   529
Bog'liq
Raqamli iqtisodiyot-Darslik-18.02.2020

13.2. Raqamli elektron biznesni yaratish bo‘yicha tavsiyalar 

 

Yangi  mahsulot  yoki  hizmat  yaratish  uchun  kerakli  bo’lgan  innovatsion 



g’oyani  qanday  qilib  topiladi?  Avvalo  har  qanday  g’oya  yoki  innovatsion  taklif 

mijozning  yoki  resursdan  foydalanuvchining  biror  bir  muammosini  hal  qilib 

berishi  yoki  qandaydir  yengillik  yaratib  berishi  kerak.  Startuplarning  98%  qismi 

biznes strategiyasi xato bo’lganligi tufayli yoki komanda yaxshi bo’lmagani uchun 

muvaffaqiyatga  erisha  olmaydi.  Agarda  muammo  topilsa  va  real  bozor  mavjud 

bo’lsa,  potentsial  biznes  hayotiy  bo’lishi  uchun  ikki  faktor  eng  muhim  bo’ladi: 




Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

bularning birinchisi komanda va ikkinchisi esa mahsulotning prototipidir. Biznesga 



investitsiyalar  jalb  qilish  uchun  mhsulotni  ishlab  chiqish  va  uni  bozorga  kiritish 

bo’yicha  malakali  mutaxassislar  va  yangi  g’oyaga  juda  qattiq  ishongan  insonlar 

komandasi  bo‘lishi  lozim.  Mahsulotning  prototipi  (MVP  –  minimum  viable 

product)  bu  yangi  mahsulotning  minimal  funktsiyalarga  ega  bo’lgan  namunasi 

(modeli)  bo’lib,  u  bozorga  chiqarilishidan  oldin  yana  ko’p  martalab  qayta 

ishlanishga muhtoj bo’ladi. MVP atamasini SynkDev konsulting kompaniyasining 

asoschilaridan  biri  Frank  Robinson  muamalaga  kiritgan  bo’lib,  customer 

developmentning  muhim  tarkibiy  qismlaridan  biri  bo’lib  qoldi.  MVP 

iste’molchining biror bir muammosini hal qilib beradigan bittagina funktsiyaga ega 

bo’lishi  kerak.  MVP  ishlab  chiqishda  eng  murakkab  masala  –  sifat  va  sarf-

harajatning  optimal  nisbatini  topishdir.  IMVU  kompaniyasining  asoschisi  Eric 

Ries esa MVP ni yangi mahsulotni minimal kuchlar bilan maksimum informatsiya 

olishga  imkon  berdaigan  boshlang’ich  versiyasi  deb  hisoblaydi.  Ya’ni  uningcha 



MVP    minimal  funktsiyalarga  ega  bo’lgan  va  tezkorlik  bilan  yaratiladigan  offer 

sifatida  bo’lib,  u  maqsadli  auditoriyaning  iste’mol  talablarini  o’rganish,  qimmat 

marketing  izlanishlaridan  voz  kechish  va  katta  harajatlardan  qutulish  uchun  bir 

vosita  sifatida  tushnadi.  Demak,  MVP  minimal  sarf-harajatlar  qilib,  potentsial 

iste’molchilarning talablarini o’rganish va yangi biznes haqidagi gipotezani yetarli 

darajadagi  ishonchlilik  bilan  tasdiqlash  yoki  rad  qilishga  imkon  beradi.  Yangi 

biznes  to’g’risidagi  gipotezani  tekshirishning  quyidagi  variantlarini  ajratib 

ko’ratish mumkin: 

  E-Mail orqali mahsulot yoki hizmat haqidagi ma’lumotlarni jo’natish; 

  Interv’yular o’tkazib,  javoblarni o’rganish; 

  Taqdimot qilish yoki bevosita sotuv uyushtirish; 

  Beta landing page dan foydalanish; 

  Blog va videoroliklardan foydalanish; 

  Raqamli prototip yaratish; 

  Imitatsion modeldan foydalanish; 

  On-layn kurslar tashil qilish; 




Toshkent Moliya instituti 

R.H. Ayupov va G.R. Boltaboeva 

 

  Kraudfundingdan foydalanish; 



  Sayyor  tashriflar  tashkil  qilish,  maqsadli  auditoriya  bilan  bavosita 

muloqotlar tashkil qilish. 

Misol sifatida oyoq-kiyimlarning jahondagi eng katta internet-magazini Zappas 

tajribasini ko’rsatamiz. Uning yillik pul aylanmasi millard dollardan ortadi. Barcha 

ish Zappas kompaniyasi asoschisi Nik Suinmernning yaxshi oyoq kiyimlar tanlovi 

bo’lgan  yirik  magazinni  tapa  olmaganidan  boshlangan.  Uning  biznes  gipotezasi 

mijozlarning  on-layn  usulda  oyoq  kiyimi  sotib  olishga  tayyor  deb  tahmin  qilgani 

bo’lgan.  Bu  gipotezani  tekshirib  ko’rish  uchun  u  barcha  mahalliy  magazinlarni 

aylanib chiqqan va ularning assortimentini rasmga olgan hamda bu rasmlarni o’z 

saytiga  joylashtirgan.  Endi  agarda  mijozlar  bu  rasmlar  yordamida  biror  bir  oyoq 

kiyimini  tanlab,  sotib  olishni  istasalar,  uni  magazinlardagi  narxlarda  harid 

qilishlariga  imkoniyat  yaratgan.  Nik  Suinmernnning  asosiy  maqsadi  –  bunday 

qulay  internet-magazinga  talab  bormi  yoki  yo’qligini  tekshirib  ko’rish  bo‘lgan. 

Zappos  ning    birinchi  tajribasiyoq  muvaffaqiyatli  chiqqan  va  kompaniya  bu 

tajribasida mijozlar va hamkorlarning faoliyatini o’rgana olgan, ulardan qandaydir 

yangi  narsalarni  o’rgangan  va  ularni  kompaniya  faoliyatiga  tadbiq  qila  olgan. 

Bunday  miqdoriy  va  sifatiy  ko’rinishdagi  ishlarni  amalga  oshirish  raqamli  biznes 

uchun juda muhim va foydali hisoblanadi. Shuni ham alohida ta’kidlash kerakki, 


Download 5,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   373   374   375   376   377   378   379   380   ...   529




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish