Техник конструкциялаш ва моделлаш

 
Disk arra: 
1-sharnir; 2-tirqish; 3-plita (ish stoli) 4-ponalovchi tig‘; 5-qo‘zg‘aluvchi tayanch; 6-yo‘naltiruvchi 
vint; 7-vint; 8-chizg‘ichni suruvchi dasta; 9-plitani qotiruvchi dasta; 10-plitani ko‘taruvchi vint; 11-
stanina; 12-arra to‘pon to‘plagich
 

---

43 
 
 
Frezalash  stanogi.  Frezalash  stanogi  universal  dastgoh  bo‘lib,  uning  yordamida  tilish,  tirnoq 
chiqarish  ishlari  bajariladi,  quloq,  chok,  konish,  zakrov  va  boshqalar  ochiladi.  Frezalash  stanogida 
bajariladigan ishning turiga qarab unga mos keskichlar (frezalar) ishlatiladi. 
Frezalash  stanogining  asosiy  qismlari:  stanina,  support,  ish  stoli,  shpindel  shkivi, 
almashinuvchi shpindeldan iborat. 
Stanina frezalash stanogining asosiy tutkich uzeli bo‘lib, uning yo‘naltiruvchilari bo‘ylab vint 
yordamida  support  yuqoriga  yoki  pastga  qarab  suriladi.  Support  o‘zi  bilan  birga  shpindelni  suradi. 
Shpindelning  yuqori  qismi  ish  stolidan  chiqqan  bo‘lib,  unga  har  xil  frezalar  o‘rnatiladigan 
almashinuvchi shpindel o‘rnatiladi. Shpindel shkivi harakatni tasma orqali elektr dvigateldan oladi. 
Almashinuvchi shpindelning yuqori qismi kronshteynga o‘rnatilgan podshipnikka kirib turadi. 
Frezalash  ishlarini  bajarishda  ish  stoli  ustiga  yo‘naltiruvchi  chizg‘ich  o‘rnatiladi.  Yo‘naltiruvchi 
chizg‘ich ikki qismdan iborat bo‘lib, ular o‘zaro xomut yordamida biriktirilgan bo‘ladi. Yo‘naltiruvchi 
chizg‘ichning  shpindel  markaziga  nisbatan  siljishiga  qarab  frezalar  ishlanuvchi  yog‘ochga  turlicha 
botib, har xil chuqurlikdagi o‘yiqlar hosil qiladi 
Frezalash stanogida ishlash vaqtida quyidagi xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilish talab 
etiladi:  
-  frezalash  vaqtida  frezalanadigan  yog‘och  materialni  ishdan  chiqarib  (ortiqcha  yoyib) 
qo‘ymaslik  uchun  yo‘naltiruvchi  chizg‘ichlarni  mahkam  va  aniq  o‘lchamda  o‘rnatish  talab  etiladi. 
Yo‘naltiruvchi  chizg‘ichning  aniq  o‘rnatilganligini  tekshirish  uchun  oldin  biror  keraksiz  taxtani 
frezalab ko‘riladi.  
-tirnoq chiqarish va quloq ochishda frezalar orasiga qo‘yiladigan halqalarni aniq tanlash kerak. 
Mos halqalar tanlanib frezalar o‘rnatilgandan so‘ng biror keraksiz taxtani frezalab ko‘rib, reja bo‘yicha 
frezalanganligi tekshiriladi yoki andaza yordamida tekshirib olinadi.