Termiz davlat universiteti «iqtisodiyot» fakulteti «iqtisodiyot» kafedrasi

 

6.Kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlari faoliyati samaradorligi tahlili 

Pullarning  yoki  sarflangan  mablag’larning  bugungi  va  kechagi  qiymatlari 

o’rtasidagi  farqni  hisobga  olish  uchun  investitsiyalarning  qoplanishi  hisob-kitob 

---

9 

 

qilinayotganda 

kelgusidagi 

daromadlar 

diskontlash 

koeffitsientlariga 

ko’paytiriladi. Diskont koeffitsientlari quyidagi formula orqali hisoblanadi: 

Kd  = 1 / 1 + K*T ;              (2) 

bu  yerda,  Kd  –  diskont  koeffitsienti  yoki  pul  qiymatining  o’zgarish  sur’ati 

(odatda, bank kreditlari bo’yicha o’rtacha foiz darajasida qo’llaniladi);  

K – foiz stavkasi, %;  

T – investitsiya ajratilgandan boshlab o’tgan vaqt, yil; 

Masalan, bank stavkasi 10% ga teng bo’lsa, uchinchi yil uchun diskontlash 

koeffitsenti: 

 

K =  1/ 1 + 0,1*3 = 0,769 ni tashkil etadi. 

 

Bundan foydalanib, yuqorida ko’rib chiqqan misolimiz uchun investitsiyaning 

qoplanish  muddatini  aniqlaymiz.  Buning  uchun  (1)  formuladan  foydalanib, 

investitsiyaning  qoplanishi  kerak  bo’lgan  davrda  pul  qiymatining  farqini  aniqlab 

olamiz.