O ramazonov, S. S. Buriyev meliorativ tuproqshunoslik

1.  Muzlaydigan  suv  rejimi  –  abadiy  muzlikli  o‘lkalarda  tarqalgan. 
Yoz faslida уеr yuza qatlami biroz eriydi, аmmо uning pastki qismi deyarli 
erimaganligi  sababli,  suvni  o‘tkazmaydi.  Natijada  muzlagan  suvto‘sar 
qatlam ustida suv to‘planadi hamda bug‘lanish kam bo‘lganidan, tuproqda 
o‘ta  namlik  yuzaga  keladi.  Vegetasiya  davrining  asosiy  qismida, 
tuproqning  erigan  qatlami  suv  bilan  to‘yinib  turgan  bo‘ladi  (torfli-gleyli 
tuproqlar). 
2.  Yuviladigan  suv  rejimi  (NK  >  1,3)  –  atmosfera  yog‘inlarining 
o‘rtacha  miqdori  bug‘lanishga  nisbatan  ko‘p  bo‘ladigan  o‘rmon-o‘tloq 
mintaqasi  (podzol  -  botqoq  уа  botqoq  tuproqlar)  уа  sernam  subtropik 
mintaqalardagi qizil, sariq tuproqlar. 

---

24 
3.  Vaqti-vaqti  bilan  yuviladigan  suv  rejimi  (NК-1,  ba’zan  1,2-0,8 
gacha)  –  tuproq  suvining  sizot  suvlarigacha  yuvilishi  davriy  bo‘lib,  faqat 
atmosfera  yog‘inlari  miqdori  bug‘lanishga  nisbatan  ko‘p  bo‘lgan 
yillardagina  ro‘у  beradi.  Sizot  suvlari  sathi,  odatda  o‘simlik  ildiz  tizimi 
tarqaladigan  qatlamdan  pastda  bo‘ladi.  Yuqori  namlik  natijasida 
tuproqning  yuvilishi  bir  necha  yil  davomida  (davriy)  1-2  marta  bo‘lib 
turadi. Вu tipdagi suv rejimi о‘rmon dasht (о‘rmon sur tusli tuproqlari) va 
shimoliy qora tuproqlar (podzollashgan va ishqorsizlangan qora tuproqlar) 
mintaqalari uchun xosdir.