O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi

10.2.1.-rasm. Reklama faoliyatini rejalashtirish bosqichlari 
Oltinchi  bosqichda  reklama  chiqishlari,  reklama  tadbiri  jadvali  tuziladi, 
reklama 
turlari, 
uning 
tarq
atish 
vositalari 
bo’yicha 
vaqtlarda 
muvofiqlashtiriladi. 
Ettinchi  bosqichda reklama tadbirlarida  harajatlar smetasi tuziladi, ya'ni 
harajatlarning  umumiy  miqdori  va  alohida 
moddalar  bo’yicha  haridorlarning 
taqsimlanishi  aniqlanadi.  Yakuniy  sakkizinchi  bosqichda  dastlabki  reklama 
          
Rеklama ob'еktini aniqlash 
 
R
еklama sub'еktini yoki adrеsini aniqlash 
 
Rеklama motivini aniqlash 
 
       
Rеklama vositalarini aniqlash 
 
 
Rеklama axborotini tuzish 
 
Rеklama chiqishlari jadvalini tuzish 
 
 
Xarajatlar smеtasini tuzish 
 
Rеklama samaradorligini hisoblash 
 

---

 
138 
samaradorligi 
aniqlanadi, 
ya'ni 
reklama 
faoliyati 
natijasida 
tayyor 
mahsulotlarni sotish natijalari belgilanadi. 
Reklama  byudjetini  rejalashtirish  reklamaga  ajratilgan  mabla
g’lar 
umumiy  miqdori,  ularni  taqsimlash,  ya'ni  ulardan  qanday  tartibda va  qanday 
h
ajmda foydalanilishini ko’rsatish  aniqlanadi. 
Bunda quyidagilar hisobga olinishi kerak: 
- kanalning  axborot, kungilochar ma'lumot beruvchi vazifalari; 
- reklama xabarining harakteri; 
- kanalning  texnik imkoniyatlari; 
- kanalning  auditoriya maqsadlariga 
to’g’ri kelishi; 
- 
reklama tadbirlarini o’tkazish vaqtini tanlash; 
- reklama kanalining davriyligi. 
Amaliyotda reklama  harajatlari doirasini  aniqlashning turli xil usullaridan 
foydalaniladi. Oldingi yil harajatlaridan kelib chiqqan holda, ular maqsadlar va 
vazifalarni  hisobga olgan holda oldingi yildagi sotish hajmida 3% tashkil qiladi. 
Yaponiya, 
G’arbiy  Germaniya  va  AQShda  reklama  faoliyati    tovar 
harakatida  muhim ahamiyat  kasb etadi.  
Reklamaning  qiymati  ancha  katta.  Masalan,  AQShda,  TV-ga  30 
daqiqalik  reklama  vaqti - 100 ming dollardan, Ispaniyada 50 ming dollardan 
ib
orat. Ta'kidlash kerakki, ko’pgina mamlakatlarda telereklamaga cheklashlar 
mavjud.  Masalan,  Avstriyada  reklama  uchun  eng  ko’pi  20  daqiqa  vaqt 
ajratilgan;  Germaniyada  ko’pi  bilan  bir  kunlik  ko’rsatuvning  20%  ini, 
Ispaniyada 10% ini tashkil qiladi. 
Bozor  munosabatlari  rivojlanishi,  jahon  bozoriga    chiqish  reklama 
faoliyati rivojlanishini talab  qiladi. Hozirgi vaqtda, reklama kishilik faoliyatining 
barcha  soha
lari  manfaatlariga  tegishli  bo’lishini  ta'minlash,  iste'molchilar 
manfaatlarini reklama beruvchilardan himoya qilish kerak.