See discussions, stats, and author profiles for this publication at

XORAZM VILOYATIDA AGROTURIZM RIVOJLANTIRISH IMKONIYATLARI 
Allanazarov O.B., UrDU Turizm kafedrasi o’qituvchisi
Matkarimov F., UrDU magistranti
 
Hozirgi kunda mamlakatimizning deyarli barcha sohasida amalga oshirilayotgan ishlar, 
islohatlar barchasi xalqimizni farovon hayot kechirishi ertangi kuni uchun amalga oshirilmoqda. 
Iqtisodiyotning xizmat koʻrsatish sohasida amalga oshirilayotgan ishlar shular jumlasidandir. Xizmat 
koʻrsatish va servis sohasi keng koʻlamga ega boʻlib, insonlar hayotini yaxshilashda muhim oʻrin 
tutadi. Oʻzbekiston oʻzining hududida qadimiy sivilizatsiya va madaniyatlar vujudga kelgan va 
rivojlangan noyob mamlakat sifatida ulkan sayyohlik salohiyatiga ega boʻlib, oʻzining jozibadorligi 
boʻyicha dunyoning eng yaxshi dam olish va sayohat qilish maskanlaridan qolishmaydi.
O‘zbekistonga tashrif buyuruvchi chet ellik sayyohlarning mamlakatimizda sayohat qilish 
vaqtini uzaytirish, mahalliy turistlar uchun dam olishning yangi turlarini tatbiq etish maqsadida 
Respublikamiz tomonidan agroturizmni rivojlantirish ustida ishlar olib borilmoqda. Soʻnggi paytlarda 
agroturizm ham jadal rivojlanib bormoqda. Oʻzbekistonda agroturizmni rivojlantirish boʻyicha 
maqsadli ish olib borilyapti. Turizmning ushbu turini rivojlantirishning asosiy maqsadi qishloqning 
ijtimoiy-iqtisodiy holatini mustahkamlash, xususan, yangi ish oʻrinlari yaratiladi, bu aholining 
shaharlarga chiqib ketishini kamaytiradi, madaniy va intellektual saviyasini oshiradi, shuningdek, 
milliy hunarmandchilikni, urf-odatlar, marosimlarni tiklash va rivojlantirishga yordam beradi. 
Agroturizmning rivojlanishi koʻplab mayda xoʻjaliklarga oʻz daromadlarini barqarorlashtirish 
va qoʻshicha daromad olish imkonini taʼminlash orqali foyda keltiradi. Jamiyat uchun agroturizm 
yoʻllarning obod boʻlishi, turarjoy va savdo majmualari, madaniy koʻngilochar markazlar, jamoat 
ovqatlanish joylari, sanitariya-gigiyena markazlarining barpo etilishini va Wi-Fi hududlari 
qamrovining kengayishini anglatadi
2
. 
Agroturizmni rivojlantirishning xalqaro amaliyoti, qishloq xo'jaligining ushbu turi turizm 
mahsulotlariga qo'shimcha qiymat yaratish jarayonida qishloq joylarining raqobatdoshligini 
ta'minlash muhim ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga ega ekanligidan dalolat beradi. Qishloqda 
1
У
збекистан: итоги 2019 года в сфере туризма. Режим доступа: 
https://ia-centr.ru/publications/uzbekistan-itogi-2019-goda-v-sfere-
turizma/
 
2
https://interfax.uz/o%CA%BBzbekistonda-agroturizm-covid-19-dan-so%CA%BBng-qayta-tiklanish/ 

---

101 
tadbirkorlikni rivojlantirish qo'shimcha ish o'rinlari yaratish orqali qishloq joylardagi ijtimoiy 
tanglikni pasaytirishga yordam beradi. Agroturizm qishloqqa tegishli bo'lgan va xo'jalik turlariga 
yaqin bo'lgan oraliq shakldir. Agroturizm deganda qishloq xo’jaligiga xos tipik qishloq xo’jaliklarida 
dehqon xo’jaligini boshqarish va uning atrof-muhitini (tabiiy, ishlab chiqarish, xizmat ko’rsatish) 
boshqarish, dehqon xo’jaliklari bilan yaqin aloqalarni saqlash yoki turar joyni boshqarish bilan bog’liq 
dam olish turlaridan foydalanishga asoslangan dam olish shakli sifatida tavsiflash mumkin. 
Agroturizmni aholining shaxsiy uy xo'jaliklari yoki qishloq xo'jaligida vaqtincha foydalanilmaydigan 
qishloq xo'jaligi korxonalari yerlaridan foydalanish bilan bog'liq bo'lgan kognitiv va ko'ngil ochish 
xususiyatidagi qishloq turizmining turini aniqlash mumkin. 
Qishloq joylarda agroturizmni rivojlantirish uchun strategik rejalashtirish tizimini yaratish 
kerak. Bu nafaqat agroturizmini rivojlantirish bo'yicha maqsadli dasturni ishlab chiqish bilan bog'liq, 
balki avvalambor barcha darajalarda - qishloq aholi punktidan tuman va shahar tumanigacha ijtimoiy-
iqtisodiy rivojlanish dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish zaruratini tug`diradi. Belgilangan 
amalga oshirish mexanizmi bilan Xorazm viloyatida agroturizmini rivojlantirish bo'yicha kompleks 
strategiyani yaratish uchun turistik bozorning ushbu segmentining holati va rivojlanish istiqbollarini 
ishonchli aniqlash kerak. Shu maqsadda viloyatda agroturizm yo`nalishi rivojlantirish bo`yicha 
SWOT tahlili o'tkazildi (1-jadval). 
Hududda agroturizmdan qishloq joylarda turizmni rivojlantirish uchun vosita sifatida 
foydalanishi mumkin va buning isboti quyidagilardan iborat: 

Atrof-muhitga zarar yetkazmaydigan joylarda, oziq-ovqat va dam olish bilan bog`liq 
bo`lgan kichik xonadonli mehmon uylari. 

agroturizm bilan shugʻullanmoqchi boʻlgan qishloq aholisining mavjudligi.

qishloq aholi punktlari va qulay ekologik vaziyatning uygʻunligi. 

tumanda tabiiy va tarixiy-madaniy ob’yektlarning koʻpligi. 
Agroturizmni rivojlantirishning hozirgi bosqichida quyidagi mexanizmlarni shakllantirish 
zarur: milliy jamoat tashkilotlari, uyushgan qoʻrgʻonlar (ekinzorlar), agroturizm fermalari va 
tashkilotlari, bunday korxonalarning xalqaro uyushmalardagi ishtiroki, agroturizm tizimida xalqaro 
standartlar boʻyicha sertifikatlangan qoʻrgʻonlar (ekinzorlar) sonini oshirish, xalqaro elektron 
maʼlumotlar bazalari orqali mamlakatda agroturizmning rivojlanishi haqidagi maʼlumotlarni 
tarqatish, shuningdek agroturizm biznesini davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlash tizimini vujudga 
keltirish va uning infratuzilmasini rivojlantirish
1
. 
Viloyatda agroturizm bo`yicha sayyohlarni jalb qilish bo`yicha quyidagicha takliflar ishlab 
chiqildi: 

sayyohlarni ochiq havoda sayr qilishi; 

tabiiy suv havzalarida suzish; 

hayvonlarni parvarish qilish; 

har bir sayyohga individual yondashuv; 

uy hayvonlarini bilan dam olish imkoniyati; 

yavvoyi hayvonlarning yashash joylarini va biologik xilma-xillikni saqlash; 

energiyani tejash va chiqindilarni kamaytirish;