Имо-ишоралар сири

43-қоида 
Одамларни фарқлашда
кулгининг ўрни
Кулги табассум сингари ёрқин, очиқ 
ёки вазмин, ёпиқ бўлиши мумкин. Ҳар 
бир турнинг ўзига хос хусусиятлари мав-
жуд. Очиқ кулгида тишлар кўриниб ту-
ради. Агар суҳбатдошингиз қаршингизда 
юқорида тасвирлангандек кулса, хурсанд 
бўлишингиз мумкин, сиз дилтортар ин-
сон экансиз, сиз билан мулоқот қилиш 
суҳбатдошингиз учун ҳар жиҳатдан қулай 
ва ёқимли. У сизга ихлос қўймоқда, сизга 
нисбатан ўзаро ишончли муносабат кай-
фиятида.
Агар суҳбатдошингиз қаршингизда 
ёпиқ кулги билан кулаётган бўлса, босиқ-
лик билан оғзини очмасликка ҳаракат 
қилиб, қаҳқаҳадан ўзини тияётган бўл-
са, қолаверса, нафас ҳавоси бурун орқали 
йўналаётган бўлса, ёқимсизроқ туюлади-
Кулгининг кўплаб қиёфалари 
мавжуд. Инсон кулгисининг 
сабаблари асабий тарангликни 
тарқатиш, бирон кишининг 
ишончини қозониш, бирон кишига 
ёқиш, қўрқувни енгиш учун 
кабилардир. Бундай хилма-хилликни 
фаҳмлаб олиш учун ҳар бир кулги 
турининг хусусиятларини билиш 
лозим бўлади. Келинг, инсон кулгиси 
нималарни билдиришини таҳлил 
қилайлик.
Aim.Uz-Axborot Izlash Markazi

---

121
ган бурун кулгиси эффекти ҳосил бўлаётган 
бўлса, бу суҳбатдош инсонга сизнинг жамо-
ангизда ноқулай бўлаётгани, у ўзини очиқ 
намоён қилишга, ўз ҳис-туйғуларини кўр-
сатишга тайёр эмаслигидан далолат. Балки 
сизлар бир-бирингизни етарлича яхши бил-
массиз. Эҳтимол, сизда шунчаки, атрофда-
гиларнинг ишончини қозониш қобилияти 
ёки кўникмаси мавжуд эмасдир.
Агар инсон ўз кулгисини тийишга ҳа-
ракат қилаётган бўлса, у сиз билан алоқа-
га киришиш ниятида эмас. Балки бу суҳ-
батдошингиз табиатан ёпиқ феъл-атворли 
инсондир, атрофдагиларга ўз ҳис-туйғу-
ларини ишонишга одатланмагандир, ўзи-
нинг ички сирларини кўрсатишни хоҳла-
маётгандир.
Агар инсон кулгиси қиқирлаб ёки ҳин-
гиллаб кулишни эслатаётган бўлса, бу 
шундан далолатки, кулги соҳиби ёпиқ ёки 
ёлғончи, ясама феъл-атворли инсон бўли-
ши мумкин. У ҳеч қачон, ёлғон гапириш 
зарур бўлмаган тақдирда ҳам, сизга бутун 
ҳақиқатни айтмайди.
Агар инсон, мавзу унга кулгилими-йўқ-
ми, тинмай кулаётган бўлса, ўзини қувноқ 
ва яхши кайфиятда қилиб кўрсатишга 
ҳаракат қилса, унинг кулгиси ўзининг 
комп лекс
1
ларини енгишга ёрдамлашувчи 
ниқоб бўлиши мумкин. Бундай инсонлар 
кўпинча камсуқум ва тортинчоқ бўлади-
1
Бу
ўринда:
ўз
камчилик
ва
қусурларидан
қат-
тиқ
уялиш
(бу
камчиликлар
ҳақиқий
ёки
хаёлий
бўлиши
мумкин);
норасолик
комплекси.
Aim.Uz-Axborot Izlash Markazi

---

122
лар. Кулги – ўзига хос ҳимоя усули. Агар 
инсон ҳамма нарсага кулаверса, киноя қи-
лаверса, бу фақат хушчақчақ феъл-атвор 
белгиси эмас, балки ўз камчиликларини, 
ғазабини, ҳасадини, салбий ҳис-туйғулари-
ни яшириш истаги бўлиши ҳам мумкин.
Агар инсон кўкрак қафаси билан, 
шовқинсиз кулаётган бўлса (масалан, 
мультфильмлардаги ёвузлар каби), бу 
устунлик белгиси. Бу ҳолда инсонда нохуш 
ният-мақсадлар ҳам бўлиши мумкин. Бун-
дай кулги ҳатто одамни қўрқитади. Лекин 
бу инсон бошқа иложини топа олмагани-
дан, сизни кулгиси билан қўрқитмоқчи 
бўлаётгани кўпроқ эҳтимолга яқин. У сиз 
учун хавфли эмас.
Агар инсон умуман кулгили бўлма-
ган нарсага ҳам ўринсиз кулаётган бўлса, 
бу қаршингиздаги инсон ҳис-туйғуга тез 
берилувчан, асабийликка мойиллиги-
нинг белгисидир. Бу инсоннинг асаблари 
таранг лашиб турган, унинг ичини ит тир-
наётган бўлиши мумкин, у эса кулги орқа-
ли асаблари чигилини ёзмоқда. Бундай 
асабий, кескин, қаҳқаҳага ўхшаш кулги 
соҳиби билан эҳтиёткорона муомала қи-
лиш керак. Сал ўринсиз ҳазил қилиб ёки 
нохушроқ гап айтиб қўйсангиз, у чидай 
олмай, заҳрини сизга сочиши мумкин: 
қаҳқаҳали кулги жазавага айланади.
Aim.Uz-Axborot Izlash Markazi

---

123