Farmon Ergashovich Nurboeyv, Shahlo Shavkatovna Tillоeva, Dilbar Baxriddinovna Raxmatova


Ibn Sino ta`limotiga asosan yurak kasalliklarining klassifikatsiyasi



Download 3,05 Mb.
Pdf ko'rish
bet222/301
Sana20.09.2021
Hajmi3,05 Mb.
#180093
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   301
Bog'liq
ibn sino talimoti

Ibn Sino ta`limotiga asosan yurak kasalliklarining klassifikatsiyasi
I. Yurakning sodda kasalliklari: 
1)  yurakning mizoj buzilish kasalliklari 
A)  Yurakning moddasiz  mizoj buzilish kasalliklari (NSD, kardionevroz) 
 B)  Yurakning moddali  mizoj buzilish kasalliklari (gipertoniya, gipotoniya) 
2) Tarkib kasalliklari: 
A) yurakning hajm buzilish  kasalliklari 
-yurakning 
kattalashishi 
bilan 
kechadigan 
kasalliklar 
(dilyatatsion 
kardiomiopatiyalar,  yurak  qorinchalarining  gipertrofiyasi  bilan  kechadigan 
kasalliklar, yurak anevrizmalari). 
-yurakning  kichiklashishi  bilan  kechadigan  kasalliklar  (tizimli  kasalliklardagi 
chandiqli o’zgarishlar). 


278 
 
B) Yurakning tuzilish kasalliklari: 
- oqim yo`llari kasalliklari (yurak  - qon tomirlarining kengayishi yoki torayishi, 
ateroskleroz kasalligi) 
V) yurakning son- dad yoki miqdor kasalliklari 
-yurakning  turli xildagi tug’ma nuqsonlari 
3)Yurak  uzluksizligining buzilish kasalliklari 
-infarktdan keyingi kardioskleroz 
-yurak tamponadalari 
-yurak travmalari 
II. Yurakning murakkab kasalliklari: 
-yurak yetishmovchiligi, yurak astmasi, o`pka shishi 
-perikarditlar 
-infeksion endokardit va miokardit 
-orttirilgan yurak nuqsonlari 
-to`satdan koronar o`lim 
-stenokardiya 
-miokard infarkti 
-yurak aritmiyalari 
Yurak ahvolini bildiruvchi dalillar 
1.Tomir urishi- Puls (nabz) 
2.Nafas olish harakati 
3.Ko`krak qafasining tuzilishi 
4.Ko`krakdagi mo`ylar 
5.Terini ushlab ko`rgandagi holati, badanning holati 
6.Inson xulqi 
7.Turli xayollar 
8.Badanning kuchli yoki kuchsizligi 


279 
 
Tomir urishi 
-  Puls  tez  va  ketma-ket  bo`lsa  -  yurak  mizoji  issiqligini,  uning  aksi  esa    yurak 
mizoji  sovuqligini bildiradi.    
- Puls yumshoq bo`lsa - yurak rutubatli bo`ladi 
- Puls qattiq bo`lsa - yurak quruq bo`ladi 
- Puls kuchli, tekis, tartibli bo`lsa - yurak sog’lom bo`ladi 
- Puls kuchsiz, notekis  bo`lsa - yurak nosog’lom bo`ladi. 
Nafas olish issiq bo`lsa,  yurak mizoji issiq, sovuq bo`lsa mizoji sovuq bo`ladi. 
Ko`krak  qafasi  keng,  bosh  kichik  yoki  o`rtacha  bo`lsa  puls  kuchli  bo`lsa, 
yurakning  mizoji issiq bo`ladi. Ko`krak qafasi keng bo`lib, bosh kichik bo`lmasdan, 
puls  kuchsiz      bo`lsa,  yurakning  mizoji  sovuq  bo`ladi.  Ko`krak  qafasida  mo’ylar 
asosan  jingalak      bo`lsa,    yurak  mizoji  issiq,  mo`ysiz  yoki  kam  bo`lsa,    yurakning  
mizoji sovuq bo`ladi. 
Butun badan issiq bo`lsa, yurak mizoji issiq, sovuq bo`lsa yurak mizoji sovuq  
bo`ladi. 
Badan qattiq bo`lsa,  yurak mizoji quruq, yumshoq bo`lsa yurak mizoji rutubatli 
bo`ladi. 
-tabiiy g’azablanish, botirlik, jasurlik va yengil harakat qilish yurak mizojini  
issiqligini bildiradi 
- uning aksi yurak mizoji sovuqligini bildiradi. 
- badan kuchli bo`lsa yurak kuchli, sog’lomligini (tabiiy mizoj mo`tadilligini)   
bildiradi. 
-  badan  kuchsiz  bo`lsa  yurak  kuchsiz  va  nosog’lomligini  (mizoj  buzilganini) 
bildiradi. 
     Turli  xayollar:  shodlik,  yaxshi  umidga  moyillik,  yurak  mizojini  issiq  va 
rutubatliligini;  qo`rqish,  g’amg’inlikka  moyillik  yurak  mizojining  sovuq  va 
quruqligini bildiradi. 


280 
 

Download 3,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   218   219   220   221   222   223   224   225   ...   301




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish