Ызбекистон республикаси олий ва ырта

Pulning  hozirgi  qiymati  kelajakda  kelib  tushadigan  pul  mablag‘larining 
belgilangan  foiz  stavkasini  («diskont  stavkasi»)  hisobga  olgan  holda  hozirgi  davrga 
keltirilgan  miqdorini  ifodalaydi.  Pulning  hozirgi  qiymatini  aniqlash  bu  qiymatning 
diskontllashuvi bilan bog‘liq bo‘lib, pul mablag‘larining belgilangan yakuniy hajmida 
o‘sishiga  teskari  operatsiyani  ifodalaydi.  Bu  holda  foiz  (diskont)  miqdori  pul 
mablag‘larining yakuniy miqdoridan (kelajakdagi qiymatdan) chiqarib tashlanadi. 
Bunday holat ma‘lum bir vaqt o‘tgandan so‘ng oldindan belgilangan summani 
olish  uchun  bugungi  kunda  qancha  mablag‘  investitsiya  qilish  kerakligini  aniqlash 
zarur bo‘lgan hollarda vujudga keladi. 
Pul  mablag‘larini  investitsiyalash  bilan  bog‘liq  moliyaviy-iqtisodiy  hisob-
kitoblarni  amalga  oshirishda  qiymatning  o‘sish  va  diskontlashuv  jarayonlari  oddiy 
hamda  murakkab  foizlar  bo‘yicha  amalga  oshirilishi  mumkin.  Oddiy  foizlar  odatda 
qisqa  muddatli  investitsiyalashda,  murakkab  foizlar  esa  uzoq  muddatli 
investitsiyalashda qo‘llaniladi. 
Oddiy  foiz  deb  pul  mablag‘larini  investitsiyalash  shartlari  bilan  belgilangan 
to‘lov  davri  (chorak,  oy  va  hokazo)  yakunida  qo‘yilmaning  boshlang‘ich  (hozirgi) 
qiymatiga hisoblanuvchi summani anglatadi. 
Qo‘yilmaning  o‘sish  jarayonida  oddiy  foiz  summasini  hisoblashda  quyidagi 
formuladan foydalaniladi: 

---

 
129