8-Мавзу: инвестицияларни бошқариш

 
2. Инвестициявий лойиҳани бошқаришга бўлган жараёнли ёндошув. 
Жараёнли ёндошув бошқарувини, унинг функцияларини амалга 
ошириш бўйича тинимсиз ўзаро боғлиқ бўлган хатти-харакатлар тизими 
сифатида кўришни назада тутади. Бошқарув функцияларига эса – 
прогнозлаштириш ва режалаштириш, ташкил этиш, мувофиқлаштириш, 
назорат қилиш ва бошқалар киради. Жараёнли ёндошув нуқтаи назаридан 
инвестициявий лойиҳани бошқаришни қуйдаги қадамларга ажратиш мумкин 
(4 - расм). 
4-расм. Жараёнли ёндошув нуқтаи назаридан инвестициявий лойиҳани 
бошқариш. 
Прогнозлаш ва режалаштириш бошланғич босқич бўлиб 
инвестициявий ғояни илгари суриш ҳисобланади. Муайян инвестициявий 
лойиҳанинг ғояси ушбу соҳадаги мақсад ва вазифалар тизимини белгилаб 
берувчи корхонанинг инвестицион сиёсатига мувофиқ бўлади. Корхона 
миқиёси унинг бозордаги умумий старатегияси ва молиявий аҳволига боғлиқ 
тарзда инвестицион сиёсат мақсадларига битта инвестициявий лойиҳани ёки 
инвестициявий лойиҳалар тизимини амалга ошириш йўли билан эришиш 
мумкин. Ҳар бир инвестициявий лойиҳа учун мақсадли кўрсаткичлар тизими 
шакллантирилади, уларга эришилгандан сўнггина лойиҳа якунланган деб 
ҳисобланади. Инвестициявий лойиҳани режалаштириш жараёнида қўйилган 
мақсадларга эришиш вариантлари ва чекловчи омилларни топиш учун, 
техник, ташкилий, иқтисодий, экологик, ижтимоий, тижорат тусидаги 
ахборотни йиғиш ва қайта ишлаш амалга оширилади. Энг оптимал вазиятни 
танлаш хар бир вариант бўйича самарадорликни ҳисоблашнинг натижасидир. 

---

Прогнозлаш ва режалаштириш жараёни инвестицион режани батафсил 
ишлаб чиқиш одатда бизнес- режа шаклида тугалланади.
 Ташкил этиш инвестицион лойиҳа корхонанинг жорий ишлаб чиқариш 
режалари билан биргаликда амалга оширилар экан, улар муҳим техник 
иқтисодий кўрсаткичлар бўйича келишилган бўлиши лозим. Кўпгина 
ҳолларда инвестициявий лойиҳаларни амалга ошириш мавжуд тузилмалар 
доирасида бўлади. Бунга қарамасдан хар бир инвестициявий лойиҳа амалдаги 
бошқарув тузилмасига қандайдир даражада ўз таъсирини кўрсатади. Шундай 
экан ушбу лойиҳани амалга оширувчи бўлимлар ўртасида ҳуқуқ мажбурияти 
ва маъсулиятни қайта тақсимлаш йўли билан инвестициявий лойиҳани 
корхона бошқарувининг ташкилий тузилмасига «киритиш» лозим.