F m. f n., dots T. Abdullaev 2018 y. Fizika-matematika fakulteti

Transport  avtomobillariga  yo‘lovchi,  yuk  va  yuk  yo‘lovchi  tashuvchi 

avtomobillari kiradi. 

Maxsus  avtomobillar  ma’lum  ishlarni  bajarishga  mo‘ljallangan  mexanizm, 

asbob  va  uskunalar  bilan  jihozlangan  bo‘ladi.  Bularga  sanitariya,  o‘t  o‘chirish, 

ko‘cha supirish, yuk ortish kabi avtomobillar kiradi. 

Vazifasiga ko‘ra avtomobillar quyidagi turlarga bo‘linadi. 

---

 

35 

 

Poyga  avtomobillari  sport  avtomobillari  bo‘lib,  avtomobil  sport  poygasida 

qatnashishga mo‘ljallangan. 

Yuk  avtomobillariga  yetakchi  avtomobillar,  tirkamalar,  yarim  tirkamalar 

kiradi va ular yuk tashish uchun xizmat qiladi. 

Avtomobil  -  bu  agregatlar,  mexanizmlar  va  tizimlar  yig‘indisidan  iborat 

murakkab mashinadir. 

Avtomobillarning konstruksiyalari turlicha bo‘lishi mumkin, lekin ularning 

ko‘pchiligining  mexanizm  va  tizimlarining  ishlash  prinsipi,  tuzilishi  bir-biriga 

o‘xshash. 

 

Agregat-bir necha tuzilmalarni bir butun qilib birlashtirgan qurilma. 

Tizim-bitta  umumiy  vazifani  bajaruvchi  qismlar  yig‘indisi  (masalan, 

 

U tuzilishiga ko‘ra quyidagilardan tashkil topgan: 

 

---

 

36 

ta’minlash tizimi, moylash va sovutish tizimlari va boshqalar). 

Mexanizm-harakatni ma’lum tartibda uzatuvchi va o‘zgartiruvchi tuzilma. 

Uzel-mashinada  ma’lum  mustaqil  vazifani  bajaruvchi  bir  necha  detallar 

birikmasi. 

Detal-mashina  va  mexanizmlarning  yig‘ish  operatsiyalarisiz  tayyorlangan 

ayrim qismi. 

Avtomobilning asosiy qismlari quyidagilardan iborat: 

>