F m. f n., dots T. Abdullaev 2018 y. Fizika-matematika fakulteti

Tortuvchi elementli uzluksiz tashish mashinalari 

Sochiluvchan  (tsement,  qum, tuproq, chaqiq tosh, shag’al, shlak va  h.k.), 

plastik  (beton  aralashmasi),  donali  (g’isht,  tosh,  buyum)  yuklarni  tashishga 

xizmat  qiladigan  mashinalar  uzluksiz  tashish  mashinalari  deyiladi.  Uzluksiz 

---

 

23 

tashish mashinalari yuklarni to’xtovsiz, ma’lum yo’nalishda tashiy- di.  UTM  yuk 

ortish  va  yuk  tushirish  uchun  ham  to’xtatilmaydi,  ya’ni  yuklar  mashina  ishlab 

turgan  vaqtda  yuklanadi  va  tushiriladi.  Smena  davomida  UTM  unumdorlikni 

o’zgartirmagan holda yuklarni tashiy oladi. 

UTM  qo’llanilishi, korxonalardagi  qo’l kuchi  bilan bajariladigan ishlarni 

kamaytiradi,  ish  unumdorligini  oshiradi,  yuklarni  ortish,  tushirish,  tashish 

ishlarini  mexanizatsiyalash  va  avtomatlashtirish  imkonini  beradi.  Bundan 

tashqari  bu  mashinalarning    qo’llanishi  korxonadagi  texnologik    jarayonning  

unumdorligini  va  samaradorligini  oshirishga 

yordam beradi. Masalan, yig’uv tsexida ishlaydigan konveyerning tezligi, tayyor 

mahsulot, ya’ni yig’iladigan mashina (avtomobilь, traktor, paxta terish mashinasi 

va  h.k.)  ning  ishlab  chiqarish  unumdorligini  belgilaydi.  SHuning  uchun  UTM 

yuklarni  katta  tezlik  bilan  uzoq  masofaga  tashishda  ko’p  qo’llanadi.  Masalan, 

ochiq  usul  bilan  kovlanadigan  konlarda  lenta-  ning  eni  3000  mm,  lentaning 

tezligi  6-8  m/s,  unumdorligi  30000  t/soat,  uzluksiz  tashish  mashinalari  bir 

bo’lagining uzunligi 8...10 km bo’lgan konveyerlar qo’llanadi.