Илмий муҳаррир: медицина фанлари доктори, профессор Н

Maxsus organellalar. Ko`pgina qo`llanmalarda maxsus organellalar ham farqlanadi. Maxsus 

organellalar  hamma  hujayralar  uchun  taalluqli  bo`lmay,  faqat  ba’zi  hujayralarda  uchraydi.  Ularga 

epiteliy hujayralaridagi tonofibrillalar, mushak. hujayralaridagi yoki tolalardagi miofibrillalar va nerv 

hujayralaridagi  neyrofibrillalar  kiradi.  Hozirgi  vaqtda  maxsus  organellalarni  ajratishning  hojati 

yo`qdir. Chunki maxsus organellalarni hosil qiluvchi tuzilmalar boshqa hujayralarda ham uchraydi. 

Epiteliy hujayralaridagi tonofibrillalar boshqa hujayralarda ham uchrovchi mikrofibrillalarnnng katta 

bir  to`plamidir.  Elektron  mikroskop  ostida  ular  nozik  ipchalar  shaklida  bo`lib,  desmosomalarda 

tugaydi. Tonofibrillalar epiteliy hujayrasining mustahkamligini belgilasa kerak. 

Miofibrillalar  mushak  to`qimasida  uchrab,  ular  aktin,  miozin,  tropomiozin,  a-aktinin  kabi 

oqsillarni tutadi. Bu oqsillar boshqa hujayralarda ham topilgan. Mushak to`qimasida bu oqsillar juda 

ko`p bo`lib, tutamlar - miofibrillalarni hosil qiladi («Mushak to`qimasi» ga q.). 

Neyrofibrillalar 

nerv 

hujayralarida 

uchrab 

elektron 

mikroskopik 

tadqiqotlar 

neyrofibrillalarning  nozik  mikrofibrillalaridan  tashkil  topganligi  va  bu  sohada  mikronaychalar 

borligini ko`rsatdi («Nerv to`qimasi» ga q.). 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

18-rasm. 

V-Aksolotl 

 

leykotsiti 

diplosomasining tuzilishi (sxema). 

1-ona  sentriol;  2-qiz  sentriol;  3-satellit 

oyoqchasi; 

4-satellit 

boshchasi; 

5-mik-

 

ronaychalarning 

birlashish 

joyi; 

6-

mikronaychalar (Yu. S. Chensovdan, 1978). 

 

---

 

35