Noruda (nometall) foydali qazilmalar sanoat va kurilishda

---

Noruda foydali

qazilmalar

NORUDA (NOMETALL) FOYDALI

QAZILMALAR — sanoat va kurilishda

tabiiy holatda yoki turli xil ishlov

berilgandan keyin foydalaniladigan,

shuningdek, ulardan nometall

elementlarni yoki ularning birikmalari

ajratib olinadigan yonmaydigan qattiq

togʻ jinslari yoki minerallar. Ulardan

kompleks foydalanish mumkin. Noruda

foydali qazilmalarq. turi yuzdan ziyod.

---

Qazib olish va ulardan foydalanish

boʻyicha eng muhim xom ashyolar

qatorida turadi. Noruda foydali

qazilmalarq.ning hozirga qadar

sistemalashtirilgan yagona tasnifi yoʻq.

Odatda foydalanish sohasiga qarab 4

guruhga boʻladilar: konchilik-kimyo hom

ashyosi — apatit, galit, tugʻma

oltingugurt, oltingugurt kolchedani, barit,

tabiiy tuz va boshqa (bularning

aksariyatidan mineral oʻgʻit ishlab

chikariladi); konchilik-metallurgiya xom

ashyosi — oʻtga chidamli materiallar

ishlab chiqarish, flyus si-fatida

ishlatiluvchi qoliplash materiallari (gil va

qumlar); qurilish materiallari — noruda

qurilish ma-teriallari, keramika va shisha

---

xom ashyosi, bogʻlovchi materiallar

uchun xom ashyo, mineral boʻyoklar,

issiklik va shovqin oʻtkazmaydigan

materiallar; nometall ruda xom ashyosi —

texnik kristallar (olmos, pyezokvars,

Islandiya shpati, muskovit, agat va

boshqalar), qimmatbaho va zebu ziynat

buyumlari yasashda ishlatiladigan

toshlar (zargarlik olmosi, zumrad, yoqut,

topaz, malaxit, feruza, kahrabo va

boshqalar); bu toifaga yana, odatda,

asbest, talk, grafit, korund, najdakni ham

kiritadilar. Texnika taraqqiyoti jarayonida

Noruda foydali qazilmalarq. tarkibiga

tobora yangi togʻ jinslari va minerallar

qoʻshilib bormoqda.

[1]