O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

1-jadval 

1

  

 

Qoplash koeffitsentining alohida olingan tijorat aksionerlik “Agrobank” 

bankida belgilangan normalari. 

№ 

Mezon (kriteriy)ning chegarasi 

Sinf 

1 

Qk> 2 

1 

2 

2 >Qk > 1,5 

2 

3 

1,5> Qk > 1,0 

3 

4 

Qq ≤ 1,0 dan kichik 

4 

 

Bu  koeffitsent  korxonaning  jami  horijiy  aktivlari  bian  jami  joriy 

majburyatlarini  qay  darajada  qoplay  olish  darajasini  baholaydi.  Bunda  muddati 

o‘tgan debitorlik qarzlari hisobga olinmaydi. 

Ba’zan  3-4  barobar  va  undan  yuqoriligini  ijbiy  holat  deb  baholash  kerak  

emas.  Chunki  tovar  moddiy  zaxira  hamda  debitorlarning  xaddan  ortiqligi  ham 

ushbu  ko‘rsatkichni  ortib  ko‘rsatishiga  sabab  bo‘ladi.  Bu  esa  korxona 

mahsulotlariga  talab  yo‘qligi  yoki  debitorlarni  undirilishida  esa  muammolar 

mavjudliginini ham anglatishi mukin. 

2. Likvidlilik koeffitsienti. 

Likvidlik bu (lotin tilidagi liquidite so‘zidan olingan bo‘lib-suyuq, oquvchan 

ma’nolarini  bildiradi)  korxona  asosiy  yoki  aylanma  kapitalini  tez  va  oson  sota 

olishi, bank likvidliligi esa bankning naqd mablag‘larga bo‘lgan ehtiyoji bo‘yicha 

o‘zining majburiyatlarini o‘z vaqtida va to‘liq qoplay olishidir. 

                                                           

1

 

www.agrobank.uz

 

 

---

Likvidlik bu aktivlar va qimmatliklarni sotish darajasining tezligi va ularning 

naqd pulga aylanishi, to‘lovga qobiliyat esa ehtiyojni qoplash va zarur buyumlarni 

sotib olish uchun yetarli pul mablag‘lariga ega bo‘lishdir. 

Likvidlilik koeffitsienti xo‘jalik sub’ektining to‘lov qobiliyati ancha tezligini 

ko‘rsatadi,  bunda  joriy  majburiyatlar  eng  likvidli  aktivlar  (naqd  pulga  aylantirish 

muayyan vaqt talab qiladigan tovar-moddiy boyliklardan tashqari) bilan qoplanishi 

mumkin. 

Likvidlilik  koeffitsienti  pul  mablag‘lari,  qisqa  muddatli  investitsiyalar  va 

hisobvarag‘i  bo‘yicha  olinadigan  mablag‘lar  (muddati  o‘tganidan  tashqari) 

summasining  joriy  majburiyatlarga  nisbati  orqali  topiladi.  Bunda  tovar-moddiy 

zahiralar  emas  to‘lov  mablag‘lari  qatoriga  kiritilmaydi.  YA’ni,  haqiqiy  likvid 

aktivlar hisobga olinadi. 

 

PM 

–

 pul mablag‘lari 

QMI 

–

 qisqa muddatli investitsyalar 

DQ 

– 

debitorlik qarzlari 

MO‘DQ 

–

 muddati o‘tgan debitor qarzdorliklar 

Likvidlilik  koeffitsienti    pul  mablag‘lari,  qisqa  muddatli  investitsiyalar, 

debitorlik  qarzlari  va  muddati  o‘tgan  debitor  qarzdorliklar  ayirmasining  joriy 

mabjuriyatlarga nisbati sifatida hisoblanadi.