Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги



Download 1,86 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/123
Sana23.02.2022
Hajmi1,86 Mb.
#168583
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   123
Bog'liq
10 1 Usimliklar fiziologiyasi Xujayev J Darslik

ФЕРМЕНТЛАР. Улар ҳужайранинг барча органоидларида бўлиб, оқсил 
асосга эга бўлган органик катализаторлардир. Ҳужайрада кечадиган модда 
алмашувининг ҳамма томонларида иштирок этади. Ҳозиргача ҳужайрадан 100 
дан ортиқ фермент ажратиб олиниб, уларнинг ҳаммаси оқсиллардан иборат 
эканлиги аниқланган. 
Ферментлар бир компонентли ва икки компонентлиларга бўлинади. 
Биринчиси - оддий оқсиллардан , яъни фақат аминокислоталардан ташкил
топган. Иккинчиси - мураккаб оқсиллардан ташкил топган, яъни улар 
таркибида аминокислоталардан ташқари бошқа бирикмалар ҳам бўлади. 
Буларнинг оқсил қисми апофермент, оқсил бўлмаган қисми кофермент 
дейилади. Кофермент турли моддалардан иборат (металл ионлари,
нуклеотидлар, гемин группалар ва бошқалар). Бу ферментларнинг характерли 
хусусияти шундаки, улар фақат оқсил ва оқсил бўлмаган қисмларнинг 
биргалигида комплекс ҳолда ферментатив активликка эга бўлади. 
Ферментлар фақат тирик организмлардаги реакцияларда иштирок этади 
ва спецификлик хусусиятига эга. Яъни ҳар бир фермент организмдаги маълум 
бир хил реакцияни катализлайди. Масалан,уреаза ферменти карбамидга, 
амилаза - крахмалга: каталаза водородпероксидга ва ҳоказо. 
NH

O уреаза
С = CO
2
+ 2NH
2
НОН
NH
2
карбомид 
 
Ферментларнинг активлигига ҳарорат, муҳит рН нинг ўзгариши ва 
бошқалар ҳам таъсир этади. 
Ўсимликлар ҳужайрасида бир неча юз мингдан то миллионгача 
ферментлар бўлиши мумкин. Ҳар бир фермент ўз номига эга бўлиб, бу ном 
субстратнинг номи ҳамда реакциянинг турини аниқлайди, ва "аза" қўшимчасига 
эга бўлади. Умуман ҳамма ферементлар 6 та асосий синфга бўлинади
(оксидоредуктазалар, трансферазалар, гидролазалар, липазалар, изомеразалар 
ва лигазалар). Ҳар бир синф ўз навбатида кичик группаларга бўлинади. Бу 
ферментларнинг 
деярли 
барчаси 
ҳужайранинг 
ичида 
бўлиб, 
асосий 
реакцияларни амалга оширади. 

Download 1,86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   123




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish