1-Laboratoriya ishi Температура ва босим ўлчаш мосламаларидан фойдаланиш

Split konditsionerining ishlash tartibi 
Split konditsionerining ichki bloki xonaning havosini o’zgartirish uchun xona havosini 
bug’latgich orasidan o’tkazadi. Ichki blokni yuqorisidan kirib pastki qismidan yani jalyuzilar 
orasidan havo o’z haroratini o’zgartirib chiqadi. Yozgi rejimda ishlaganda split konditsioneri 
xonani sovutish uchun hizmat qiladi. Xonani haroratini pasaytirib bug’latgichdagi freon qaynidi. 
Suyuq holdan bug’ holatiga o’tadi. Bug’ holidagi freonni kompressor so’rib siqib kondensatorga 
haydab beradi. Kondensatorda bug’ holidagi freon kondensatsiyalanib suyuq holatga o’tadi va 
bosimini tushirish maqsadida kapilyar trubkadan o’tkaziladi. Bosimi pasayib suyuq holatdagi 
freon bug’latgichga keladi va jarayon yana yopiq sikl bo’yicha takrorlanadi. 
4.3-rasm. Prinsipial sxema. 
Bu yerda 3 jarayon split konditsionerining ichki bloki yani bug’latgichdagi jarayon. 4 kompressor, 
1 kondensator, 2 kapilyarkadagi jarayonlar. 

---

 
1 
 
4.4-rasm. T-S diagramma qurish sxemasi. 
Split konditsionerini tekshirib laboratoriya sharoitida t
0 
, t
k 
parametrlar topiladi va T-S diagramma 
quriladi. Diagramma qurilgandan so’ng qolgan parametrlar ham topiladi. 
4.5-rasm. Laboratoriya stenti 
Ish tartibini hisobini tanlash. Berilgan ish parametrlari bo‘yicha siklni qurish. 
Split konditsionerining siklni hisoblash va qurish uchun quyidagi parametrlarni bilish zarur:
- bug’latgichdagi sovitish agentini qaynash temperaturasi – t
0 
,
- sovitish agentining kondensatsiya temperaturasi - t
k
Umuman t
o
, t
k
temperaturalar birgalikda sovutish mashinasining ishlash tartibini belgilaydi. 

---

 
1 
 
Freonda ishlaydigan va bevosita sotuvchi kichik sovitish qurilmalari uchun 
t
0
=t
b
-(5…7) 
o
C 
t
b 
– bug’latgichdan chiqayotgan havo temperaturasi, 
o
C
Freonda ishlaydigan havo sovutkichli kondensatorli qurilmalarda kondensator atrofidagi 
havoning temperaturasidagi yuqori bo‘ladi.
t
k
= t
k.x 
+(5…10) 
o
C 
t
k.x 
– kondensatordan chiqayotgan havo temperaturasi, 
o
C 
 
Yuqoridagi parametrlar orqali quyidagi diagramma orqali T-S diagramma chiziladi. 
4.6-rasm. R22ning T-S diagrammasi.