Халкаро савдо

3.4. Иқтисодий алоқаларни суғурталаш 
 
Иқтисодий алоқаларни суғурталашнинг моҳияти ва турлари. Иқтисодий 
алоқаларни суғурталаш - давлатнинг, унинг хўжалик юритувчи субъектлари ва 
фукароларининг муайян воқеалар содир бўлганда (суғурта ҳоллари) улар 
томонидан 
тўланадиган 
суғурта 
мукофотлари 
(яъни 
бадаллари)дан 
шаклланадиган пул фондлари ҳисобига мулкий манфаатларини ҳимоя қилиш 
бўйича халқаро иқтисодий муносабатлардир. 
Суғурта мукофоти (ёки бадал) – суғурта учун ҳак бўлиб, уни 
суғурталанувчи суғурталовчига суғурта шаҳодатномасига (полисига) му вофиқ 
киритишга мажбур. 
Суғурта шаҳодатномаси (полиси) (франц. police, итал. Polozza - тилхат, 

---

53 
тўлов қоғози) – суғурталовчи томонидан суғурта қилиш тўғрисида гувоҳнрма 
сифатида бериладиган суғурталаш (ёки қайта суғурталаш) тўғрисида ёзма 
шартнома. 
Иқтисодий иқтисодий алоқаларни суғурталаш жараёнида иккита субъект 
иштирок этади: шаҳодатнома (полис) соҳиби ва суғурталовчи. 
Шаҳодатнома (полис) соҳиби (суғурталанувчи) – суғурта қизиқишини 
ифодаловчи, суғурта мукофотини тўлайдиган ва қонун кучи ёки икки 
томонлама битим (суғурта шартномаси)га кўра суғурталовчи билан аниқ 
суғурта муносабатига кирадиган хўжалик юритувчи субъект ёки фуқародир. 
Шаҳодатнома (полис) соҳиби бўлиб суғурталовчи билан суғурталаш 
шартномалари тузган ёки қонун кучига кўра суғурталанувчи бўлган шахс тан 
олинади. 
Суғурта шартномасини тузганда шаҳодатнома (полис) соҳиби 
суғурталовчига иқтисодий иқтисодий хатарни баҳолаш учун аҳамиятга эга 
бўлган, унга маълум бўлган барча вазиятларни ҳамда суғурта қилишнинг 
мазкур объектига нисбатан тузилган ёки тузилаётган барча шартномалар 
тўғрисида хабар бериши керак. Суғурта вазияти содир бўлганда полис соҳиби 
суғурта қилинган мол-мулкка зарар етишини олдини олиши ёки камайиши учун 
барча зарур чораларни кўришга мажбур.