Neft-gazkimyo sanoati texnologiyasi

7.3. Surkov moylarining qovushqoqlik hossalari 
 
Surkov  moylarini  ishlatishda  surkov  moylarini  kuyish  va  xaydash 
imkoniyatlarini    boshlangich  xarakteristikalarini  va  belgilangan  ish  me’yoridagi 
ishkalanish  tugunlarini  aylanishga  karshiligini  aniklovchi  kovushkoklik  xossalari 
katta axamiyatga ega. 
Surkov  moylarining  kovushkokligi  moylarnikidan  farki  nafakat  haroratdan, 
balki  kupayishi  bilan  u  kiskaradigan  siljish  tezligi  gradientiga  xam  boglik  buladi. 
Shuning uchun surkov moylarining effektiv kovushkokligi xakida gapirganda albatta 
aniklanishlarda  foydalanilgan  tezlik  gradienti  0  kiymati  va  harorat  t  kursatib  utiladi. 
Surkov 
moylarining  kovushkokligini  deformastiya  tezligi  bilan  uzgarishi 
kovushkoklik  –  tezlik  xarakteristikasi  bilan  ifoda  etiladi  va  surkov  moylari 
kovushkokligini  doimiy  harorat  va  ikki  turlicha  deformastiya  tezlik  gradientlari  (10 
va 100s
-1
) munosabati bilan aniklanadi. 
Harorat  oshishi  bilan  surkov  moylarini  kovushkokligi  kamayadi.  Past 
haroratlarda  surkov  moylarini  kovushkokligi  2000  Pa  S  (10s
-1
  da)  dan  oщmasligi 
kerak.  Haroratni  kovushkoklikka  ta’siri  tugrisida  kovushkoklik  –  harorat 
xarakteristikasi  buyicha  xam  kilinadi,  shuningdek  surkov  moylari  kovushkokligini 
harorat  bilan  doimiy  tezlik  gradienti  boglikligi  buyicha  xam  surkov  moylari  uchun 
moylarga  karaganda  ularni  kovushkoklik  –  harorat  xossalarini  xarakterlovchi  egri 
chizik mosrok surkov moylari kovushkokligiga dispers muxit kovushkokligi bilan bir 
katorda  ta’sir  kursatidilar:  kuyuklashtirgich  tabiati  va  konstentrastiyasi,  surkov 
moylarining  tayyorlash  texnologiyasi  va  kuyuklashtirgichni  o’lcham  va  shakllarini 
aniklovchi  boshka  faktorlar  surkov  moylarining  kovushkokligini  aniklash  uchun 
kopillyar va rotastion viskozimetrlar kullaniladi.  
 
 
 
 
 

---

136