Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod

16-rasm 

G’aznachilik tizimi sharoitida davlat byudjeti daromadlar ijrosining 

amaldagi mexanizmi

53

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

\ 

 

 

 

 

 

Bu erda : 

1- umumdavlat soliqlari; 

2-mahalliy soliq va yig’imlar; 

3-  umumdavlat  soliqlaridan  qonunchilik  hujjatlarida  belgilangan  me’yorlar 

asosida mahalliy byudjetlarga ajratmalar; 

4-  umumdavlat  soliqlaridan  qonunchilik  xujjatlarida  belgilangan  me’yorlar 

asosida respublika byudjetiga ajratmalar; 

                                                           

53

  Eshnazarov  T.  O’zbekistonda  moliyaviy  sektorning  rolini  oshirish  va  unda  ilg’or  xorij 

tajribasidan foydalanish mavzucidagi xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya materiallari to’plami, I 

qism,  2015 yil 2 aprel Toshkent «Iqtisod-moliya» 2015  

Tijorat banklarida 

Soliq 

organlarining 

“byudjet 

daromadlari” 

tranzit hisob 

raqamlari 

(banklar 

tomonidan 

taqsimlanib, 

o’tkaziladi) 

 

Viloyat hududiy 

g’aznachilik 

organlari 

shaxsiy g’azna 

hisobvarag`i 

 

Tuman hududiy 

g’aznachilik 

organlari 

shaxsiy g’azna 

hisobvarag`i 

 

2 

1 

3 

3 

4 

6 

Moliya vazirligi 

G’aznachiligi 

Respublika yagona 

g’azna hisob raqami

 

 

6 

6 

5 

5 

  

So

li

q

 t

o’

lo

vch

il

ar

 

 

---

61 

 

5-yuqori byudjetlardan quyi byudjetlarga beriladigan subventsiya, dotatsiya, 

byudjet ssudasi va o’zaro hisob-kitoblar 

6-xarajatlar to’lovi 

Ko’rinibturibdiki,    respublikamiz  g’aznachilik  tizimining  hozirgi 

amaliyotida  moliya  vazirligining  G’aznachiligi  «Respublika  yagona  g’azna 

hisobvarag’i»  hamda  hududiy  g’aznachilik  organlarining  «Hududiy  g’azna 

hisobvaraqlari» orqali davlat byudjeti ijrosi ta’minlanmoqda. 

O’z navbatida, bu mexanizmning bir qator kamchiliklari mavjud. Jumladan: 



 

byudjet resurslarini boshqarishdagi tezkorlikning sustligi; 



 

byudjet  daromadlari  to’g’risidagi  axborotlarning  etarli  darajada 

operativ (tezkor) va anik emasligi; 



 

mablag’larning  korxona  va  tashkilotlar  bo’yicha  alohida  hisoboti  va 

tahlili yukligi; 



 

davlat byudjetiga daromad tushumlarini o’z vaqtida kelib tushmasligi 

natijasida  yudjet  ijrosi  tizimida  turli  nomutanosiblik  va  kassa  uzilishlari  sodir 

bo’layotganligi. 



 

hududiy  g’aznachilik  organlarida  byudjet  mablag’larini  g’aznachilik 

dasturida to’g’ri hisobga oluvchi kadrlarga ehtiyoj sezilayotganligi. 

Yuzaga  kelayotgan  mavjud  muammolarni  bartaraf  etish  uchun  qator  chora 

tadbirlarni  amalga  oshirish  muvofiqdir.  Jumladan,    tijorat  banklardagi  tranzit 

daromadlar  hisob  raqamlarini  yopish  va  unga  kirim  qilinayotgan  tushumlarni 

«Respublika  yagona  g’azna  hisobvarag’i  va  Hududiy  g’azna  hisobvaraqlari»ga 

kirim  qilishni  tashkil  etish  orqali  ularni  qonun  hujjatlarida  belgilangan  me’yorlar 

asosida  joylardagi  g’aznachilik  organlari  tomonidan  ajratmalarni  aniq  va  tezkor 

taqsimlanishiga erishish hamda nazoratini olib borish. 

Buning  natijasida  yuzaga  kelishi  mumkin  bo’lgan  g’aznachilik  tizimi 

sharoitida  davlat  byudjeti  daromadlari  ijrosining  ikkinchi  boskich  istiqboldagi 

mexanizmini 17- rasmda ko’rishimiz mumkin.