Toshkent moliya instituti moliya-iqtisod

                        Ilmiy rahbar:   _____________   k.o’q.Sharapova M. 

 

 

 

 

TOSHKENT - 2015 

---

2 

 

MUNDARIJA: 

 

 

 

 

 

 

 

KIRISH 

3 b. 

I BOB. 

BYUDJET  DAROMADLARINI    ZARURLIGI  VA 

ULARNI 

SHAKLLANTIRISHNING 

 

HUQUQIY 

ASOSLARI………………………………………………….. 

 

 

6 b. 

1.1. 

Byudjet 

daromadlarining 

zarurligi 

va 

rejalashtirish 

jarayoni………………………………………………………. 

 

6 b. 

1.2. 

O’zbekiston 

Respublikasida 

byudjet 

daromadlarini 

shakllantirishning nazariy va huquqiy asoslari……………… 

 

 

15 b. 

 

I bob bo’yicha xulosa……………………………………….  23b. 

II  BOB. 

O’ZBEKISTON 

RESPUBLIKASIDA 

DAVLAT 

BYUDJETI  DAROMADLARINI  SHAKLLANTIRISH 

AMALIYOTINING TAHLILI……………………………. 

 

 

25 b. 

2.1. 

Davlat 

byudjeti 

daromadlari 

manbalarining 

tahlili………………………………………………………… 

 

25 b. 

2.2. 

Davlat  byudjetida  to’g’ri  soliqlarning  ulushi  va  uning 

tahlili………………………………………………………….. 

 

33 b. 

2.3. 

Davlat  byudjeti  daromadlari  tarkibida    egri  soliqlarning 

ahamiyati va   tahlili………………………………………….. 

 

49 b. 

 

II bob bo’yicha xulosa 

57 b. 

III BOB.  IQTISODIYOTNI 

MODERNIZATSIYALASH 

SHAROITIDA 

 

DAVLAT 

BYUDJETI 

DAROMADLARINI 

SHAKLLANTIRISHNI 

SAMARALI TASHKIL ETISH YO’LLARI……………… 

 

 

 

58 b 

 

III bob bo’yicha xulosa……………………………………...  68 b. 

 

XULOSA……………………………………………………..  70 b. 

 

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YHATI……..  72 b. 

 

ILOVA……………………………………………………….  78 b. 

---

3 

 

KIRISH 

 

Bitiruv  malakaviy  ishi  mavzusining  dolzarbligi.  Byudjet  daromadlari 

davlat  vazifalarini  bajarish,  iqtisodiy  barqarorlikni  ta’minlash  va  aholi  turmush 

farovonligini yaxshilash kabi jamiyatdagi asosiy maqsadlarni amalga oshirishning 

moliyaviy  asosihisoblanadi.    Qolaversa,  byudjet  daromadlarining  shakllanishida 

muhim  o’rin  tutuvchi,  soliq  siyosati  ham  makroiqtisodiy  barqarorlikni  ta’minlash 

va iqtisodiy o’sishga erishishni ta’minlovchi asosiy omillardan biridir. Shu sababli  

soliq  siyosatini  yanada  takomillashtirishning  printsipial  ustuvor  vazifa  sifatida 

belgilanishi,  iqtisodiyotning  barcha  sohalaridagi  ustuvor  vazifalarning  bajarilishi 

aynan soliq siyosatini takomillashtirish bilan bevosita bog’liq hisoblanadi.  

Shu  o’rinda  Prezidentimiz  I.A.Karimovning  “Mamlakatimizni  2014  yilda 

ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirish  yakunlari  va  2015  yilga  mo’ljallangan  iqtisodiy 

dasturning  eng  muhim  ustuvor  yo’nalishlari”ga  bag’ishlangan  Vazirlar 

Mahkamasining  majlisidagi  ma’ruzasidagi  quyidagi  fikrlarini  keltirish  joizdir: 

“Mamlakatimiz  yalpi  ichki  mahsuloti  8,1  foiz,  sanoat  ishlab  chiqarish  hajmi  8,3 

foizga,  qishloq  xo’jaligi  ishlab  chiqarishi  6,9  foiz,  kapital  qurilish  10,9  foiz, 

chakana  savdo  aylanmasi  hajmi  14,3  foizga  oshdi.  Ishlab  chiqarilgan 

mahsulotlarning qariyb 70 foizini yuqori qo’shimcha qiymatga ega bo’lgan tayyor 

tovarlar tashkil etdi. 

Iste’mol tovarlari ishlab chiqarish hajmi 2014 yilda 9,4 foiz, shu jumladan, 

oziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish 8,7 foiz, nooziq-ovqat mahsulotlari ishlab 

chiqarish  10  foizga  o’sdi.  Inflyatsiya  darajasi  yil  yakunlari  bo’yicha  6,1  foizni 

tashkil etdi. Bu prognoz ko’rsatkichlariga nisbatan sezilarli darajada pastdir. 

O’tgan yili soliq yuki 20,5 foizdan 20 foizga, daromad solig’i stavkasi esa 9 

foizdan  8  foizga  kamaytirilgan  bo’lsa-da,  davlat  byudjeti  yalpi  ichki  mahsulotga 

nisbatan 0,2 foiz profitsit bilan bajarildi”

15

. 

                                                           

15

  Karimov  I.A.  2015  yilda  iqtisodiyotimizda  tub  tarkibiy  o’zgarishlarni  amalga  oshirish, 

modernizatsiya va diversifikatsiya jarayonlarini izchil davom ettirish hisobidan xususiy mulk va 

xususiy tadbirkorlikka keng yo’l ochib berish – ustuvor vazifamizdir. – T.: “O’zbekiston”, 2015.  

 

---

4 

 

Yuqori  keltirilgan    iqtisodiy  o’sish  sur’atlari  bu  yili,  2015  yilda  ham 

ta’minlanishi belgilab quyildiki, bunday natijaga  har tomonlama chuqur va puxta 

o’ylangan izchil byudjet-soliq  siyosatini amalga oshirish orqali erishiladi.  Ushbu 

siyosat,  avvalambor,  iqtisodiyotda  soliq  yukini  kamaytirish,  xo’jalik  yurituvchi 

sub’ektlar  faoliyatida  uning  rag’batlantiruvchi  rolini  kuchaytirish  va  albatta, 

byudjet daromadlarini samarali tashkil etishga qaratiladi.  

2015  yilda  birinchi  navbatda  amalga  oshiriladigan  vazifalar  qatoriga 

daromad  solig’i  stavkasini  7,5  foizga  kamaytirish    va  shu  bilan  birga,  qurilish 

sohasida  faoliyat  yuritayotgan  korxonalar  uchun  yagona  soliq  to’lovi  stavkasi, 

sanoat korxonalarida bo’lganidek, 6 foizdan 5 foizga tushirilishi belgilandi.