1-ma‟ruza. Psixologlar uchun informatika faniga kirish. Akt

Informatika fanining mazmuni va asosiy vazifalari. Informatikaning vazifalari, imkoniyatlari, 

vosita  va  uslublari  koʻp  qirrali  boʻlib,  uning  koʻplab  tushunchalari  mavjud.  Ularni  umumlashtirib 

informatikaga quyidagicha ta‟rif berish mumkin: 

Informatika  -  kompyuter  yordami  va  ularni  qoʻllash  muhiti  vositasida  axborotni  yangilash 

jarayonlari bilan bogʻliq inson faoliyati sohasidir. 

Informatika  yangi  axborotni  ancha  keng  oʻzgartirish  va  barpo  etish  jarayonlarini  oʻrganadi. 

Informatika  kompyuter  texnikasi  rivojlanishi  tufayli  yuzaga  keldi,  unga  asoslanadi  va  usiz  mavjud 

boʻla olmaydi. 

Informatika  -  axborot  va  uni  qayta  ishlovchi  texnikaviy,  dasturiy  vositalari  xususiyatlariga 

asoslanadi. 

Informatika amaliy fan sohasi sifatida quyidagilar bilan shugʻullanadi: 

1.  Axborot  jarayonlaridagi  qonuniyatlarni  oʻrganish  (axborotlarni  yigʻish,  qayta  ishlash  va 

tarqatish); 

2. Inson faoliyatining turli sohalarida kommunikasion-axborot modellarini yaratish; 

3.  Aniq  bir  sohalarda  axborot  tizimi  va  texnologiyalarini  ishlab  chiqish  va  ularning  hayotiy 

bosqichini,  ularni  ishlab  chiqarish,  ishlashni  loyihalash,  ishlab  chiqish  bosqichlari  uchun  tavsiya 

tayyorlash. 

Informatikaning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 

1. Istalgan xususiyatdagi axborot jarayonlarini tadqiq etish. 

2.  Axborot  jarayonlarini  tadqiq  etishdan  olingan  natijalar  negizida  axborotni  qayta  ishlaydigan 

axborot tizimini ishlab chiqish va yangi texnologiyani yaratish. 

3.  Jamiyat  hayotining  barcha  sohalarida  kompyuter  texnikasi  va  texiologiyasidan  samarali 

foydalanishning ilmiy va muxandislik muammolarini yaratish, tatbiq etish va ta‟minlashni hal etish. 

Informatika  oʻz-oʻzidan  mavjud  boʻlmay,  balki  boshqa  sohalardagi  muammolarni  hal  etish 

uchun  yangi  axborot  texnikasini  va  texnologiyalarini  yaratishga  qaratilgan  kompleks  ilmiy-texnik 

sohadir. 

Shartli ravishda informatikani uchta oʻzaro bogʻliq qismga boʻlish mumkin:  

1. Apparatli texnika vositasi. 

2. Dastur muhiti. 

3. Algoritmlar muhiti. 

Informatika  keng  ma‟noda  insoniyat  faoliyatining  barcha  sohalarida  asosan  kompyuterlar  va 

telekommunikatsiya aloqa vositalari  yordamida axborotni qayta  ishlashi  bilan  bogʻliq  fan, texnika va 

ishlab chiqarishning xilma-xil tarmoqlari birligini oʻzida namoyon etadi. 

---

2 

 

Tor  ma‟noda  informatika  3  qismdan  iborat:  texnik  vositalar,  dasturlar  va  algoritmlar. 

Shuningdek,  informatikani  xalq  xoʻjaligining,  fundamental  fanning  va  tatbiqiy  fanning  bir  tarmogʻi 

deb koʻrish mumkin. 

Oʻz navbatida insonning ixtiyoriy faoliyati doirasi, shu bilan birga fanning har bir tarmogʻi, xoh 

tabiiy, xoh ijtimoiy boʻlsin, undagi axborot oʻzining maxsus tomonlari bilan tavsiflanadi. 

Masalan, iqtisodiyot, yuridik, filologiya va jurnalistika axborotlari haqida aytadigan boʻlsak, bu 

shu  soha  mutaxassislarining  xizmat burchlari  muvaffaqiyatli  bajarishlari uchun zarur boʻlgan, doimo 

yangilanib turuvchi bilim va ma‟lumotlar toʻplami boʻlib hisoblanadi. 

Mehnat  samaradorligining  bundan  keyingi  oʻsishi  va  farovonlik  darajasini  koʻtarish,  katta 

hajmdagi  multimedia  axborotini  (matn,  grafika,  videotasvir,  tovush,  animatsiya)  qabul  qilishi  va 

ishlashga  yangi  intellektual  vositalar  va  «inson  mashina»  interfeyslaridan  foydalanish  asosidagina 

erishish mumkin.