Кетма-кет қўзгатувчи ўзгармас ток моторли емт ларининг енергия тежамкор иш режимларини тадқиқ қилиш

Кетма – кет қўзғалувчи ўзгармас ток моторли электр юритмаларнинг 
тормоз режимлари 
КҚ ЎТМ ни динамик тормозлаш. КҚ ЎТМ нинг мустақил қўзғатишли 
динамик тормозлаш 3.10 – расмда келтирилган схема бўйича амалга 
оширилади. Тавсифлари 3.17 – расмда келтирилган кўринишда бўлиб, 
šаршилик қиймати ошиб борган сари тавсифнинг нишаблиги ҳам ошиб 
боради. Қаршиликнинг R
Қ3
> R
Қ2
> R
Қ1
қийматлари учун мос равишда 3, 2, 1 
тавсифлар тўғри келади. 
3.17 – расм. КҚ ЎТМ нинг мустақил қўзғатишли динамик тормозланиш 
тавсифлари 
 
Уйғотишли динамик тормозлаш 3.18а – расмдаги схема бўйича амалга 
оширилади. Мотор якори 1, қўзғатиш чулғами 2 ва қўшимча қаршилик 3 (бу 
қаршилик бўлмаслиги ҳам мумкин) билан ўзаро ёпиқ контур ҳосил қилади. 
Ўзуйғотиш режимининг пайдо бўлиши ва жорий қилиниши учун 
мотордаги қолдиқ магнит оқими Ф
ҚОЛ
бўлиши ва унинг йўналиши қўзғатиш 
чулғами ҳосил қилаётган асосий магнит оқими Ф йўналиши билан бир хил 
бўлиши ва R
Я 
+ R
ҚЧ 
+ R
ҚҚ 
< R
ҚР
шарти бажарилиши керак. 

---

3.18 – расм. КҚ ЎТМ нинг уйғотишли динамик тормозланиш схемаси (а)
ва тавсифлари (б) 
Ўзуйғотиш динамик тормозлаш режимида қолдиқ магнит оқими ва 
якорнинг айланиши натижасида якорда ЭЮК ҳосил бўлади ва бу ЭЮК 
таъсирида якор занжирида ток ўта бошлайди. Бу ток асосий магнит оқими Ф 
ни юзага келтиради ва бу магнит оқимининг йўналиши қолдиқ магнит оқими 
Ф
ҚОЛ
йўœналиши бир хил бўлгани учун ЭЮК қийматининг ошишига олиб 
келади. Бу эса ўз навбатида мотор токининг ошишига олиб келади ва 
моторнинг ўзуйғотиш жараёни ЭЮК билан якор занжиридан умумий 
кучланиш пасайишига тенг бўлгунича давом этади. 
Қаршиликларнинг R
ҚҚ3
> R
ҚҚ2
> R
ҚҚ1
қийматларига мос КҚ ЎТМ нинг 
ўзуйғотишли динамик тормозлаш тавсифлари 3, 2, 1 – тавсифлари тўғри 
келади (3.18б – расм).