‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

4-jadval
TROPIZM TURLARI
F OTOTROPIZM
-  derazadagi gulning yorug‘likka qarab 
intilishi
GELIOTROPIZM
-  o‘simlikning quyoshga intilishi
XEMOTROPIZM
-  kimyoviy moddalarga moslashuvi
TOPOTROPIZM
-  tebranish va qimirlashdan ta’sirlanish
TERMOTROPIZM
-  haroratga nisbatan o‘zgaruvchanlik
Masalan,  derazadagi  gulning  yorug‘likka  qarab  intilishi  —  fo- 
totropizm,  o‘simlikning  quyoshga intilishi  geliotropizm,  kimyoviy 
moddalarga  moslashuvi  xemotropizm,  tebranish  va  qimirlashdan
36

---

ta ’sirlanish  topotropizm,  haroratga  nisbatan  o ‘zgaruvchanlik  ter- 
motropizm deyiladi va boshqalar.
Ko‘p  hujayrali  hayvonlarda  qo‘zg‘aluvchanlikning  yangi  shakli 
sezuvchanlik  mavjuddir.  A.A.Leontevning  gipotezasiga  ko‘ra  se- 
zuvchanlik  genetik jihatdan  olganda  seskanuvchanlikning  o ‘zidir. 
U  ham  muhitning  tashqi  ta ’sirlarga javob  berishi  asosida  vujudga 
keladi.  Faqat  sezuvchanlik  seskanuvchanlikka  nisbatan  yuqoriroq 
bosqichdir.