‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi umumiy psixologiya

Tafakkurni  tadqiq  etishda  geshtaltpsixologiya  oqimi  namoyan­
dalari tomonidan amalga oshirilgan izlanish natijalari to hozirgacha 
o‘z  qiymatini  saqlab  kelmoqda.  Geshtaltpsixologiya  vakillarining 
mulohazasicha, har bir ruhiy hodisaning mazmuni uning tarkibiga 
kiruvchi  qism  va  unsurlarning yig‘indisini  birgalikda  aks  ettirish- 
dan, ko‘Iam jihatidan keng, mazmun jihatidan rang-barangdir. Bu 
yo‘nalishning  markaziy nazariyasi har qanday psixologik jarayon- 
larning bosh mohiyati ularning  sezgilarga  o‘xshash  alohida  unsur- 
Iarga  emas,  balki  konfiguratsiya,  shakl  yoki  geshtaltlarning  yaxlit 
yaratilishidan iboratligi. Ushbu yondashuv tafakkurni tadqiq etish­
da xilma-xillikni vujudga keltiradi, uning yangi qirralarini ochishga 
xizmat qiladi.
162

---

5.  XX  asrda  ijodiy  faoliyatini  boshlagan  shveysariyalik psixolog 
Jan  Piaje  (1896-1980)  intellekt  muammosiga  bag‘ishlangan  yangi 
nazariyasini  ishlab  chiqdi.  J.Piaje  o ‘z  asarlarida  “tafakkur”  tushun- 
chasi o‘miga aksariyat hollarda “intellekt” tushunchasini qo‘llaydi.