Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment



Download 8,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet281/334
Sana30.12.2021
Hajmi8,58 Mb.
#155618
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   334
Bog'liq
30-Менежмент-N.M.Ziyavitdinova-2012-й-Ўқув-қўлланма

14.6-Stress  sabablari.
Q iziqm agan  ish  bilan  band  b o ‘lish  ham  stressni  yuzaga 
keltiruvchi sabablardan hisoblanadi. Tekshirishlar shuni k o ‘rsatadiki, 
ish  bilan  qiziqarli  bo‘lsa,  xodim   shuncha  kam  bezovtalanadi,  kam 
betob b o ‘ladi.
Yana  bu  sabablarga  q o ‘shimcha:  yom on  ish  sharoitlar,  ish 
jara y o n id a   odam larning  bir-biriga  asossiz  talablarni  q o ‘yishi, 
uquvsiz  rahbarning  uquvsiz  m uomalasi,  demotivlashtirishning 
ustuvor ekanligi va boshqalar ham  stressni vujudga keltiradi.
S tressning  fiziologik  sabablariga  quyidagilar  kiradi:  Migren
254


(boshni  qattiq og‘ritadigan va k o ‘ngilni aynitadigan  asabiy kasallik) 
yara;  qon  bosim ining  oshishi;  qon  kasalligi;  bel  o g ‘rig ‘i;  artrit; 
astma;  yurak o g ‘rig ‘i; oshqazon  o g ‘rig ‘i kabi  kasalliklar.
Ruhiy  sabablarga  —   qattiq  q o ‘z g ‘alish,  ishtahani  y o ‘qotish, 
voqealarga, odam larga nisbatan e ’tiborsizlik kabilar kiradi. Hayotda 
ruhiy  sabablar  tufayli  vujudga  kelgan  stresslar ju d a   tez-tez  uchrab 
turadi.  M asalan,  odam  o 'zin in g   ehtiyojini  xudbinlarcha  qondirsa, 
y a ’ni  shuhratparastlik,  hasadgo‘ylik,  farovonlikka  erishuv  y o ‘lidagi 
q o ‘rquv,  hokimiyatga  intilish  tufayli  порок  faoliyat  k o ‘rsatsa  va 
uning  bu  holati  o ‘zini  mard  va  olijanob  deb  bilgan  tushunchalarga 
m os  kelm asa  —   shu  holatda  u  o ‘z -o ‘zi  bilan  ziddiyatga,  jazavaga 
tushgan  holatda  bo‘ladi.  Yoki  boshqa  bir  ruhiy  sabab  —   bu  hissiy 
z o ‘riqish,  y a’ni  ehtiyojlami  qondirishga  to ‘sqinlik  qiluvchi  om illar 
yoki taqdir zarbalari:
•  eng yaxshi kishisining o ‘limi;
•  urush, janjal, nizo va hokazolar;
qanday  sabablar  bo'lish id an  qat’i  nazar  —   ichki  yoki  tashqi 
ta ’sirdanmi  baribir odam da asabiy holatni yuzaga keltiradi.
Oiganizm   uchun  salbiy  tu y g 'u lar  b o ‘lgan  quyidagilar  ham 
asabiylashish uchun  ruhiy sabablar rolini  o ‘ynashi  m um kin.
•  baxillik;
•  dahshat;
•  uyat;
•  nafrat;
•  toqatsizlik;
•  norozilik;
•  noumidlik;
•  ozor;
•  haqorat.
A sabiy holatning  vujudga kelishi  va  uning  o ‘tib  ketishi,  ruhiy 
halovatsizlikni bilish, uni bartaraf etish kabilar rahbarlik faoliyatining 
diqqat m arkazida turishi kerak. A sabiylashgan holatda:
•  Ongli  faoliyatdagi ayrim tom onlar to ‘xtashdan qoladi;
•  Idrokda, xotirada anglashilm ovchiliklar paydo  b o ‘ladi;
255


•  K utilm agan  q o ‘zg ‘alishlarga  nisbatan  ayni  bir  xil  b o ‘lmagan 
ta ’sirlar yuzag a chiqadi;
•  D iqqat  v a  idrok  ko‘lami  torayib,  halovatsizlik  kuchayadi  va 
boshqalar.
Shunday  vaziyatlarda  noxush  holatning  oldini  olish,  uni 
boshqarish  kerak.  Buning  uchun  rahbar  ishini  nimadan  boshlashi 
kerak. 
A w a lo  
asabiylashgan 
odamga  nisbatan 
kam situvchi 
m unosabatda  b o ‘lmasdan,  ziddiyat,  halovatsizlik  har  bir  shaxs 
hayotining  ajralm as  b o ‘lagi  ekanligini,  bunday  holat  nafaqat  unda, 
boshqalarda ham  b o ‘lishi m um kinligini, buni  esa bartaraf qilishning 
iloji  borligini  anglatishi  kerak.  Bu  asabiy  holatni  boshqarish  va 
shunday vaziyatdan chiqishning  eng  qulay va oqilona y o ‘lidir.

Download 8,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   334




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish