Microsoft Word ohirat ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

4

Payg‘ambarimiz (s.a.v.) aytganlarki: "Albatta, o‘lim azoblaridan bittasining tandagi 

shiddati uch yuz marta qilich urgandan ham shiddatlidir". 

 

Ana shu paytda insonning badani terlaydi. Ko‘zlari birdaniga ikki tomonga ketadi. 

Burnining ikki tomoni tortilib, ko‘kragi ko‘tariladi. Nafas olishi tezlashadi, yuzi sarg‘ayadi. 

Hazrati Oisha (r.a.) onamiz Payg‘ambarimiz (s.a.v.) vafot etayotganlarida yonlarida 

ekan, ul zotning holini ko‘rib, ko‘zlaridan duv-duv yosh to‘kildi va quyidagi ma’noda bir 

necha bayt o‘qidilar: 

 

"Jonim Sizga fido bo‘lsin yo Rasululloh! Shu paytgacha Sizga qarshi qilingan shuncha 

yomon harakatlar Sizni zarrachalik ranjitmadi, xafa qilmadi. Shu paytgacha Sizga hatto 

jinlar ham yomonlik qila olmadi. Hech narsadan qo‘rqmadingiz. Endi nima bo‘ldiki, go‘zal 

yuzingiz butunlay terga botganini ko‘ryapman. Har bir o‘layotgan kishining rangi so‘lib 

borgani holda, Sizning muborak yuzingizning nurlari har tarafni yorityapti". 

 

Ruh qalbga kelganida insonning tili tutiladi. Ruh ko‘ksiga kelganida hech kim gapira 

olmaydi. Buning ikki sababi bor. Birinchisi bu ish g‘oyat buyuk bo‘lgani uchun, ko‘ksi 

nafas bilan to‘lib siqiladi va torayadi. 

 

Ma’lumki, insonning ko‘ksiga musht tushirilsa, hushidan ketadi. Ancha vaqt o‘tgandan 

keyin gapira olishi mumkin. Ko‘pincha gapira olmaydi ham, insonning biron joyiga urilsa 

ovoz chiqaradi, ammo ko‘ksiga urilsa, ovozi chiqmay o‘likdek bo‘lib qoladi. 

 

Ikkinchi sababi esa, ovoz o‘pkadan tashqariga chiqadigan havoning harakatidan hosil 

bo‘ladi. Bu havo endi yo‘q. Nafas olish to‘xtagandan keyin badanning harorati tushib, 

soviy boshlaydi. Bu paytda jon berayotgan kishilarning holatlari turlicha bo‘ladi. 

 

Ba’zilarini farishta zahar bilan, qizdirilgan temir bilan uradi. Shunda tezda ruh tashqariga 

chiqadi. Farishta ruhni qo‘lga olganida u titray boshlaydi. Asalaridek kichkina inson 

shaklida bo‘ladi, so‘ngra farishta uni zaboniyga (azob farishtasiga) topshiradi. 

 

Ba’zilarning ruhi qiynab tortiladi. Ruh chiqayotganda uning bo‘g‘ziga kelib to‘xtab qoladi. 

Ruh bu vaqtda qalbga bog‘lanib qolgan bo‘ladi. Shunda farishta qizdirilgan temir bilan 

uradi. Mana shu temir bilan urmaguncha ruh qalbdan ayrilmaydi. Temir bilan urishning 

sababi – temir o‘lim dengiziga botirib olingan bo‘ladi. Qalb ustiga qo‘yilganida boshqa 

joylarga ham ta’sir qiladigan zahardek bo‘ladi. Zero, hayotning siri faqat qalbidir. Uning 

siri faqat dunyo hayotida ta’sir qiladi. Shuning uchun ba’zi kalom olimlari: "Hayot 

ruhning boshqasidir", "Hayotning ma’nosi ruhning badan bilan birlashishidir", deganlar. 

 

Ruh chekinib, so‘nggi iplari uziladigan paytda insonga bir necha fitnalar uyushtiriladi. Bu 

shunday fitnalardirki, iblis o‘z yordamchilarini xossatan u insonning oldiga yuboradi. 

Insonga shaytonlar uning otasi, onasi, akasi, ukasi, opa-singillari va boshqa 

sevgankishilaridan vafot etganlarning suratida ko‘rinadilar. Va unga bunday dedilar: "Ey, 

falonchi! Sen o‘lyapsan. Biz senga yordam bergani keldik. Sen yahudiy diniga iymon 

keltirib vafot et. Chunki bu din Alloh nazdida maqbul bo‘lgan haq dindir". Agar ularning 

so‘zlariga aldanmasa, quloq solmasa, ular uning yonidan ketadilar. Boshqalari kelib 

deydilarki: "Sen nasroniy (xristian) diniga iymon keltirib o‘l! Zero bu din Masihning, ya’ni 

Iso (a.s.)ning dinidirki, Muso (a.s.)ning dinini bekor qildi". Shu tariqa shaytonlar turli 

millat dinlarini unga bir-bir taklif qiladilar. Bunday paytda Alloh taolodan panoh 

---

Qiyomat va Oxirat. Imom al-G’azzoliy