Psixik rivojlanish. Psixikada yosh

xos bo‘lgan sodda, umumiy qobiliyatlar bu psixik 
ko‘rinishning asosiy me’yorlari: sezish, idrok qilish, fikr 
yuritish, kechinma, qarorga kelish va uni amalga oshirish 
hamda esda qoldirish qobiliyatlaridir.
Barcha odamlarga xos bo‘lmagan elementar xususiy 
qobiliyatlar shaxsning ancha murakkabroq xususiy 
qobiliyatlari, masalan, ko‘z bilan chamalash, musiqaviy 
qobiliyat, tafakkurning tanqidiyligi, saxiy qalblik, sabotlilik, 
qat’iylik va shu kabilardir. Murakkab va umumiy 
qobiliyatlar u yoki bu darajada barcha odamlarga xosdir. 
Bular umuminsoniy faoliyat turlari: mehnat, o‘yin, o‘qish, 
bir-biri bilan munosabatda bo‘lish, ma’naviy, axloqiy 
faoliyatlarga tegishli qobiliyatlardir. Bu guruhga kiruvchi 
har bir qobiliyat shaxs xususiyatlarining murakkab tuzilishi 
hisoblanadi. 

---

. Shuning uchun ham birlikda gapiriladigan «Iroda – maqsadga 
erishish qobiliyati», «Tafakkur qobiliyati» va shu kabi 
qobiliyatlardan farq qilib, murakkab qobiliyatlar haqida 
ko‘plikda gapiriladi.Faqat turli darajada emas, balki umuman 
barcha odamlargagina xos bo‘lmagan murakkab xususiy 
qobiliyatlar insoniyat tarixida avval hunarga, so‘ngra turli 
kasblarga tomon rivojlangan qobiliyatlardir. Ular professional, 
o‘ziga xos maxsus, alohida qobiliyatlar deyiladi. Qobiliyatning 
tabiiy zaminini tashkil qiluvchi tug‘ma xususiyatlar orasidan 
nihoyatda katta ahamiyatga ega bo‘lganlari yuksak nerv 
faoliyati tiplarini farq qiladigan alomatlardir, ya’ni qo‘zg‘alish va 
tormozlanish jarayonlarining quvvati, muvozanati va 
ildamligidir. Shu sababdan odamning qobiliyat va iste’dodi 
unga tug‘ma xos bo‘lgan yuksak nerv faoliyati tipi bilan