Psixik rivojlanish. Psixikada yosh

Asosiy adabiyotlar:

---

Mavzu: Bilish jarayonlari haqida 
ta’limotlar oliy tafakkurning 3 turi 
mavjudligi; fikirlovchi, mantiqiy, 
diskursiv tafakkur. 
Reja:
•
Bilish jarayonlari haqida ma’lumotlar.
•
Hissiyot haqida ta’limotlar.
•
O’rta asrlarda Markaziy Osiyo 
mutafakkirlarining psixologik 
qarashlari.
•
Ruhiy jaroyonlar haqida metodikalar. 

---

Ruhiy jarayonlar:
•
Idrok
•
Sezgi
•
Xotira
•
Diqqat
•
Xissiyot – iroda doirasi
•
Tafakkur
•
Intellekt
•
Ong

---

IDROK – sezgi organlariga ta’sir etayotgan predmet va 
xodisalarni yaxlit xolda, butunligicha ongda aks 
ettirilishi 
•
Idrok turlari
- Ko’rish
- Eshitish
- Hid bilish
- Ta’m bilish
- Taktil 
•
Idrok xususiyatlari
- Idrokning predmetliligi
- Idrokning anglanganligi
- Idrokning konstantligi
- Ma’lum tartibda 
tuzilganligi
- Idrokning yaxlitligi 

---

Tekshiriluvchi qaramagan holda turli shakildagi temir yoki 
kardondan figuralar uning qo’liga tutqaziladi. Tekshiriluvchi bu 
figurani qog’ozga tasvirlashi kerak. Bunda taktil idrok tekshiriladi. 
Odatda asab tizimining buzilishi, aql pastlikda past ko’rsatgichlar 
aniqlanadi. 

---

Xotira
– xayotiy tajribani esda olib qolish, 
esda saqlash, esga tushurish jarayoni.
•
Xotira turlari:
- Eslab qolish muddatiga ko’ra:
1. qisqa
2. uzoq muddatli 3. operativ
- Ruhiy faollikning xarakteriga ko’ra:
1. Kinestetik 2. obrazli 3. xissiy 4. verbal
- Faoliyat maqsadi xarakteriga ko’ra:
1. Ixtiyoriy 2. Ixtiyorsiz

---

Veksler shkalasi bo’yicha vizual reproduksiyani tekshirish
.
Tekshiriluvchi yuqoridagi geometrik figuralar ko’rsatilgandan keyin ( ekspozitsiya vaqti –
10 sek) qog’ozga tushurish kerak. Tekshirish natijasi bir figuraning to’liqligi va aniqligi 
asosida baxolanadi. Biror bir chiziq, nuqtaning tasvirlanmasligi , figuralar uning 
o’zgartirilishi xotira susayishining boshlang’ich belgisi xisoblanadi. 

---

Diqqat
– ruhiy faoliyatning 
yo’naltirilishi va shaxs uchun muhim 
ob’yekt ustida to’planishi
•
Diqqat turlari:
-
Ixtiyoriy 
-
Ixtiyorsiz
•
Diqqat 
xususiyatlari:
-
Diqqat barqarorligi
-
Diqqatning bo’linishi
-
Diqqatning ko’chishi
-
Diqqatning chalg’ishi

---

Shulte tablitsasi yordamida diqqat 
ko’chishini tekshirish mumkin