Yoshlar fiziologiyasi va gigiyenasi

Miyacha.  Miyacha  bevosita  katta  yarimsharlarning  ensa  bo’lklari  ostida 
miyaning  IV  qorinchasi  ustida  joylashgan.  U  ikkita  yarimshar  va 
chuvalchangsiman  o’rta  bo’lakdan  tashkil  topgan.  Har  qaysi  yarimshar  uchta 
bo’lakchaga  bo’langan,  oyoqchalar  nomini  olgan  va  ulardan  chiqadigan  nerv 
tolalari dastalari uzunchoq miyaga, orqa miyaga, ko’prikcha yadrolarga, o’rta va 
oraliq  miyaga,  katta  yarimsharlarga  boradi.  Ular  oraliq  axborot  miyachaga 
periferik  nerv  sistemasidan  ham,  katta  yarimsharlar  po’stlog’idan  ham  keladi. 
Miyacha  o’z  navbatida  shu  oyoqchalar  orqali  markaziy  nerv  sistemasining 
barcha  bo’limlariga  va  periferiyaga  impuls  yuboradi.  Miyacha  orqa  miya  bilan 
ayniqsa  mustahkam  bog’langan.  Miyacha  bo’gimlar,  muskullarning  holati, 
ularning  tarangligi,  oyoq-qo’llarning  vaziyati  to’g’risidagi  ma’lumotni  orqa 
miya orqali oladi. Miyachaning butun yuzasi qalinligi 1-2,5 mm bo’lgan kulrang 
moddadan  tuzilgan  burmali  po’stloq  bilan  qoplangan.  Ichida  oq  modda 
joylashgan, uning massasida kulrang moddaning miyacha moddalari bo’ladi. 
Harakatlarni  muvofiqlashtirish  funksiyasini,  muskullar  tonusini  idora 
qilish,  tananing  vaziyati  va  muvozanatini  saqlash,  ya’ni  anq  va  nozik 
tabaqalanishni  talab  etadigan  murakkab  harakatlarni  boshqarish  funksiyasini 
miyacha  bajaradi.  Bunga  tana,  jumladan,  quloq  vestibulyar  apparati  harakati 
vaqti  ta’sirlanadigan  barcha  retseptarlardan  unga  impulslar  kelishi  tufayli 
erishiladi. Miyacha kasallanganda gavda va oyoq-qo’llar muskullarini tarangligi 
sustlashadi, harakatlar  mast odamning  harakatlarini eslatadi, ular omonat bo’lib 
qoladi, qo’l-oyoqlari va boshi tinmay chayqalib turadi yoki qaltiraydi, harakatlar 
uy’unligi yo’qoladi, odam muvozanatini saqlab qolish, tik turish, o’tirish, yurish 
qobiliyatini yo’qotadi.