Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Виртуал маълумотлар фақат мантиқий даражадагина мавжуд бўлади. Дастурлаштирувчи 
бу маълумотлар ҳақиқатан ҳам мавжуддек тасаввур этади ва у ўз дастурларида улар устида 
операцияларни бажаради. Ҳар сафар бу маълумотларга мурожаат этилганда операцион тизим 
муайян тарзда уларни тизимда жисмонан мавжуд бўлган бошқа маълумотлар асосида яратади. 
Баъзи маълумотларни виртуал деб эълон қилиш машина хотирасини тежаш имконини беради. 
Шаффоф маълумотлар мантиқий даражада мавжуд эмас деб тасаввур этилади. Бу 
дастурлаштирувчидан ёки фойдаланувчидан маълумотларнинг мантиқий тузилмаларини жисмоний 
Мантиқий тузилма 
Сақлаш тузилмаси 
Жисмоний тузилма
Мантиқий 
даража 
Сақлаш 
даражаси 
Жисмоний 
даражаси 
Даражалар 
ўртасида 
бўйсиниш 
муносабатлари 
ўрнатилган, 
ахборот тизими 
билан автомат 
тарзда сақлаб 
турилади. 

---

116 
тузилмаларга ўзгартириш ва амалий дастурларни соддалаштиришда фойдаланиладиган кўплаб 
мураккаб механизмларни яшириш имконини беради. 
3. Ёзувнинг ички тузилмаси 
Мантиқий ёзув ахборот тизимларида ахборот массивининг асосини ташкил этади. 
Мантиқий ёзув алоҳида муайян муносабатлар билан боғланган элементлардан иборат бўлиб, кўп 
даражали тузилмага эга бўлиши мумкин. Қуйи даража элементларидан анча юқори даража 
элементларини шакллантириш муайян қоидаларга мувофиқ амалга оширилади. 
Биринчи, энг паст даража элементлари элементар маълумотлар ҳисобланади, булар сонлар, 
символлар, мантиқий маълумотлар, белгилардир. Элементар маълумотларни дастур бутунлигича 
ўқийди ва ишлов беради, уларнинг қисмларига кириш мумкин эмас. Одатда бу маълумотлар 
ахборот излашнинг бевосита объекти бўлмайди, лекин бир қатор ҳолларда улардан эркин 
фойдаланиш таъминланган бўлиши керак. Масалан, излаш жараёнида айрим символларни 
солиштириш зарурияти юзага келиши мумкин.
Ҳар бир турнинг элементар маълумотлари хотирада тақдим этишнинг муайян шаклига эга 
бўлади, уларни сақлаш учун қатъий белгиланган хотира ҳажми ажратилади. Элементар 
маълумотларни сақлаш форматларини билиш маълумотлар массивлари ва дастурларни 
жойлаштириш учун зарур хотира ҳажмини ҳисобалб чиқиш имконини беради.