|
66
3.3.2-jadval
Yosh darvozabonlarni o‘yin va trenirovka jarayonidagi
son ko‘rsatkichlari
Texnik usullar
O‘yin jarayoni
Trenirovka jarayoni
Yoshi
12-13
14-15
16-17
12-13
14-15
16-17
Darvozadagi o‘yinlar
To‘pni ushlash
5,98
7,57
8,93
55,82
60,80
64,31
To‘pni qaytarish
5,92
6,59
7,54
43,61
44,81
45,82
To‘pni burchakka
yo‘naltirish
3,54
4,16
4,42
25,33
25,83
26,44
Jami:
15,44
18,32
20,89
124,76
131,44
136,57
Ulushi,%
25,8
27,3
28,3
79,2
74,8
74,5
Darvozadan chiqib o‘ynashlar
To‘pni ushlash
8,85
9,55
10,42
16,34
16,86
17,45
To‘pni qaytarish
6,64
7,09
7,44
9,59
9,93
10,30
To‘pni burchakka
yo‘naltirish
4,60
5,04
5,46
6,76
6,95
7,21
Jami:
20,09
21,68
23,32
32,69
33,74
34,96
Ulushi,%
33,6
32,3
31,6
20,8
19,2
19,1
Jami:ximoyalanishlar
35,53
40,00
44,21
157,45
165,18
171,53
Ulushi,%
59,4
59,6
59,9
100,0
94,0
93,6
Xujum uyushtirishlar
Jami:
24,27
27,12
29,60
-
10,45
11,76
Ulushi,%
40,6
40,4
40,1
0
6,0
6,4
Jami:
59,80
67,12
73,81
157,45
175,63
183,29
Ulushi,%
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
yosh ulg‘ayishi bilan davozadagi texnik –taktik o‘yin faoliyati ulushi (25,8
dan-28,3%)ga oshdi va o‘yinchini darvozadan chiqib o‘ynash ulushi (33,6 dan-
31,6%)ga, xujum uyushtirish (40,6dan-40,1%)ga nisbatan kamaydi. Darvozabonni
yoshi ulg‘ayishi bilan texnik –taktik xarakatlarni umumiy soni oshganligi kuzatildi.
Darvozada qo‘llanilgan o‘yin usullaridan eng ishonchli va samaralisi darvozada
aniq joyni tanlash bilan bog‘liq texnik –taktik xarakatlar xisoblanadi.
67
3.4. Yosh darvozabonlarni texnik-jismoniy tayyorgarligi bo‘yicha sinov testi
o‘tkazish natijalari
Pedagogik tadqiqot davomida nazorat guruhida 12-13 yoshli futbolchilar texnik
tayyorgarliklari ko‘rsatkichlari dinamikasi (
X
)
(3.4.3-jadval)
Testlar
Ta
dqiqot
boshi
da
Ta
dqiqot
o‘
rta
si
F
arqi
Ta
dqiqot
ya
kunida
Da
stl
abki
na
ti
jala
r
b
il
an
fa
rqi
R
Yuqori startdan 30
metrga to‘pni olib
yugurish (sek)
6,59
6,38
-0,19
6,23
-0,36
<0,05
To‘siqlar orasidan
to‘pni olib
o‘zgartirib
yugurish (sek)
13,51±0,671
13,05±0,662
-0,46
11,68±0,721
-0,83
<0,05
Joydan turib
sakrab to‘pga bosh
bilan zarba berish
(1- daqiqa sherigi
tup uzatadi) marta
37 marta
41marta
4
46
9
<0,01
Turgan joyda
darvozaga zarba
berish (10 tadan
aniq to‘lar nispati
olinadi)
4
5
1
7
3
<0,01
Jarimsa to‘pini
aniq sherigiga
uzatish (marta)
3
5
2
7
4
<0,01
Yuqori startdan Yuqori startdan 30 metrga to‘pni olib yugurish testi
ko‘rsatkich natijalari dastur talablari darajasida teng, qolgan ko‘rsatkichlar dastur
talablari darajasidan past bo‘ldi.
68
3-jadvalda tajriba guruhi o‘quvchilari test sinovlari natijalari asosan
kattaliklari birinchi o‘quv yili (tajriba o‘rtasi) sinfdan sinfga o‘tish tajribalariga va
ikki o‘quv yili bitiruv talablarida mos kelgan ko‘rsatkichlar bilan foydalanadi.
Pedagogik tadqiqot davomida tadqiqot guruhida 12-13 yoshli futbolchilar
jismoniy tayyorgarliklari ko‘rsatkichlari dinamikasi (
X
)
(3.4.4-jadval)
Testlar
Ta
dqiqot
boshi
da
Ta
dqiqot
o‘
rta
si
F
arqi
Ta
dqiqot
ya
kunida
Da
stl
abki
na
ti
jala
r
bil
an
fa
rqi
R
Yuqori startdan 30
metrga yugurish
(sek)
5,68±0,471
5,30±0,452
-0,38
5,11±0,426
-0,57
<0,01
Yo‘nalishni
o‘zgartirib
yugurish 6x3 m
(sek)
12,46±0,689
11,78±0,610
-0,68
11,30±0,584
-1,16
<0,01
Joydan turib
uzunlikka sakrash
175,83±5,615 185,20±5,335
3,37
198,11±5,014
22,28
<0,01
Joydan turib
balandlikka
sakrash
36,50±2,176
42,68±2,237
6,18
49,59±2,118
13,09
<0,01
Yugurib kelib
yuqoridagi to’pni
sakrab ilib olish
43,83±2,512
50,04±2,444
6,21
56,94±2,387
13,11
<0,01
Sinalayotganlar ushbu guruhlari ikkinchi tayyorgarliklari darajasi farqlari
r<0,01 dan to r<0,001 ishonchlilik bilan, boshqa tekshirilgan guruhlar
o‘quvchilaridan ancha yuqori bo‘ldi.
Jadvallarda keltirilgan ko‘rsatkichlardan turli guruh Shug‘ullanuvchilari
futbol bilan Shug‘ullanishning birinchi yilida ham ikkinchi yilida ham ko‘p
69
jihatdan omillarga va Shuning uchun ancha qiyin rivojlanadigan tezlik sifatlari va
chaqqonligini (yuqori startdan 30 metrga yugurish va yo‘nalishni o‘zgartirib
yugurish (6x3) (sek)) namoyon etish bilan bog‘liq joylarda eng kichik o‘sish
natijalariga erishishlari ko‘rinib turibdi.
Tadqiqot guruhlarida sakrovchanlik, ya’ni futbol bilan Shug‘ullanishda eng
muhim sifatlardan biri bilan bog‘liq ko‘rsatkichlar bo‘lgan eng katta ustunlik
kuzatildi. Olingan ma’lumotlarni tashqil qilish umuman, tayyorgarlik jarayonida
dinamikasi o‘raganilayotgan turli ko‘rsatkichlar o‘sish sur’ati turli yo‘nalishni
xususiyatga ega ekanligini ko‘rsatdi. Shu sababli jismoniy tayyorgarlik kompleks
baholash dinamikasi muhim ahamiyatga ega.
Pedagogik tadqiqot jarayonida texnik va jismoniy tayyorgarlik kompleks
ko‘rsatkichlar o‘zgarishi yo‘nalganligini ifoda etuvchi ma’lumotlar keltirilgan.
Dastlabki ma’lumotlarni va pedagogik tadqiqot o‘rtasida, oxirida olingan
natijalarni solishtirib tahlil qilish nazorat guruhida ham tadqiqot guruhida ham
o‘g‘il bolalarda texnik va jismoniy tayyorgarlik darajasini yaxshilanishiga aniq
ifodani berdi va (r<0,01-0,001) mavjudligi ko‘rsatdi. Texnik va jismoniy
tayyorgarlikni kompleks ko‘rsatkich sur’ati tadqiqot guruhlari o‘g‘il bolalarda eng
yuqori bo‘ldi. Yosh sportchilarda texnik tayyorgarligini kompleks tahlil qilish har
bir sportchini qobiliyatlarini solishtirish to‘g‘risida xulosa chiqarish mumkinligini
ko‘rsatdi. Masalan, yuqori startdan 30 metrga to‘pni olib yugurish natijalarini
solishtirish bilan bajarish mumkin emas, bu erda o‘lchash sekundlarda bajariladi.
Tadqiqot guruhi Shug‘ullanuvchilarda texnik tayyorgarliklari darajasi
dinamikasini o‘rganish natijalarining tahlil qilish tanlangan sport turi
xususiyatlarini va rivojlanishda ortda qoluvchi jismoniy sifatlarini hisobga olib,
maxsus yo‘naltirilgan harakatli o‘yinlari to‘plamidan foydalanish bilan olib
borilgan mashg‘ulotlar ularning differensial (tanlab olingan) rivojlanishining va
o‘sishiga yuqori sur’atlarni ta’minlanganligini ko‘rsatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
