Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Kolonna pastki qismining moddiy balansi.
 Bunday holat uchun quyidagi moddiy balans 
tenglamalarini yozish mumkin: 
 
- oqimlar bo׳yicha  
ф
а
к
б
G
G
G
G
+
=
+
                                      (27.9) 
- engil uchuvchan komponent bo׳yicha 
(
)
x
G
G
x
G
y
G
ф
а
к
к
б
+
=
+
                               (27.10) 

---

 
117
 
bu yerda, 
к
G
— kub qoldig`ining sarfi (mol hisobida); 
к
x
,— 
kub qoldig`idagi yengil uchuvchan 
komponentning tarkibi (mol ulushlari). 
(27.10) tenglamani mol hisobidagi nisbiy sarflar bo׳yicha (1 kmol distillyatga nisbatan) qayta echib va 
д
а
д
к
G
G
F
G
G
W
/
,
/
=
=
 deb belgilab, quyidagi ifodalarga ega bo׳lamiz: 
(
)
x
F
R
Wx
V
F
R
W
V
к
y
+
=
+
+
=
+
;
 
bundan                 
к
x
R
F
x
R
F
R
y
1
1
1
+
−
+
+
+
=
                                       (27.11)  
Bu tenglamalardan 
C
x
R
F
tg
R
F
R
к
=
+
−
=
+
+
1
1
,
1
β
 deb olamiz, 
bu yerda, 
β
tg - ish chizig`ining ordinata o׳qiga og`ish burchagi tangensi, C — ish chizig`ining absissa 
o׳qi bo׳yicha ajratgan kesmasi. 
Shunday qilib, oxirgi tenglamani quyidagi ko׳rinishda yozish mumkin: 
C
x
tg
y
+
=
β
                                               (27.12) 
(27.12) ifoda kolonnaning pastki (suyuqlikdan yengil uchuvchan komponentni maksimal ajratuvchi) 
qismi uchun ish chizig`i tenglamasi deb ataladi. Rektifikatsiya kolonnasi ish chiziqlarini y-x 
diagrammada tasvirlash uchun (27.7-rasm) absissa o׳qiga suyuqliklarning berilgan tarkiblari 
к
а
x
x
,
 
va 
д
x
 ning qiymatlari joylashtiriladi. Qabul qilingan shartga ko׳ra, yuqorigi tarelkadan chiqayotgan 
bug`ning va distillyatning tarkiblari o׳zaro teng  
(
)
д
д
д
x
x
y
.
=
 nuqtadan diagonal bilan kesishguncha 
vertikal o׳tkaziladi, natijada a nuqtaga ega bo׳lamiz. R ning qiymati ma’lum deb hisoblaniladi. Ordinata 
o׳qiga 
(
)
1
/
+
=
R
x
B
д
 (27.8-tenglamaga asosan) kesma joylashtiriladi, bunda nuqta hosil bo׳ladi. D va a 
nuqtalar to׳g`ri kesma yordamida birlashtiriladi. X
a
 
ning qiymatiga to׳g`ri kelgan nuqtadan ad chizig`i 
bilan kesishguncha vertikal kesma o׳tkaziladi, bunda b nuqta hosil bo׳ladi. ab to׳g`ri kesmasi kolonna 
yuqori qismining ish chizig`ini ifodalaydi. Qabul qilingan shartga ko׳ra 
к
к
x
y
=
,
 shu sababdan 
к
x
 
ning 
qiymatiga to׳g`ri kelgan nuqtadan diagramma dioganali bilan kesishguncha vertikal kesma o׳tkazilib, c 
nuqtaga ega bo׳linadi. 
27.7-rasm. Rektifikatsiya kollonnasi ish chiziqlarini