Biolog 10 indd

Sitogenetik metod  so‘nggi  yillarda  katta  ahamiyat  kasb  etdi.  U  odamda 
uchraydigan  irsiy  kasalliklarning  sabablarini  tushunib  olish  uchun  ko‘pgina 
materiallar  beradi.  Bu  usul  odam  xromosomalar  to‘plamidagi  ko‘rinadigan 
darajadagi o‘zgarishlarni o‘rganish imkonini yaratdi.

---

114
Xromosoma va genom mutatsiyalari sitogenetik usul bilan aniqlanadi. 
So‘nggi  yillarda  har  qanday  odamning  xromosoma  tuzilishi  va  sonini 
unga  hech  ziyon  yetkazmay,  oson  va  tez  o‘rganishga  imkon  beradigan  yangi 
usullar  ishlab  chiqilgan,  masalan,  odam  qonidagi,  qon  leykotsitlari  ajtatib 
olinadi  va  37
° 
C  da  alohida  oziq  muhitiga  o‘stiriladi,  ulardan  xromosomalar 
soni  va  tuzilishi  ko‘rinib  turadigan  preparatlar  tayyorlanadi.  Keyinchalik 
odam  xromosomalarini  alohida  bo‘yoqlar  bilan  bo‘yash  usullari  ishlab 
chiqildi,  bular  xromosomalar  sonini  sanab,  hisoblab  ko‘rishdan  tashqari  ayrim 
xromosomalardagi  ancha  nozik  o‘zgarishlarni  ham  o‘rganishga  imkon  berdi.