Наманган Мухандислик Педагогика Институти Касб таълими факультети



Download 2,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet111/161
Sana15.08.2021
Hajmi2,22 Mb.
#148248
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   161
Bog'liq
iqtisodiy geografiya va ekologiya

 
 
 
 


 
136 
3. Ekologik tizimning tuzilishi 
 
Mavjud  ilmiy  manbalarga  ko’ra,  yer  sayyorasida  hayotning  paydo  bo’lish  tarixi 
3,5-3,8  milliard.  yilga  teng  deb  hisoblanadi.  Hayotning  vujudga  kelishi  haqida  bir 
necha  nazariyalar  mavjud.  Ulardan  birida  ta’riflanishicha,  hayot  dastlab  tiriklikning 
ba’zi  hususiyatlarini  o’zida  mujassamlashtirgan  organiq  birikmalar  shaklidan 
boshlanib,  to  hozirgi  ongli  odamgacha  bo’lgan  uzoq  evolyutsion  davrni  boshidan 
kechirgan.  Tirik  organizmlar  bu  uzoq  taraqqiyot  davrida  yuqori  moslashuvchanlik 
hususiyatlari  tufayli  yerdagi  turli  hayot  muhitlarini  o’zlashtirdilar  (1-rasm).  Masalan, 
hozir  fanga  organizmlarning  haroratga  bardoshlik  chegarasi  absolьyut  noldan  (-
273
O
S)  to  180
O
S  gacha,  bosimga  bardoshlilik  chegarasi  esa  vakumdan  to  12  ming 
atmosfera(12*10
8
Pa)  gacha  ekanligi,  ba’zi  organizmlar  turli  muhitlarda  (kislota  va 
yeritmalarda),  xatto yadro reaktori  qozonlarida ham uchrashi mumkinligi  ma’lum. 
Erda  hayotni  paydo  bo’lishi,  takomillashuvi  va  ko’plab  hududlarni  egallay 
boshlashi  bilan  tirik  organizmlar  sayyorada  kechadigan  jarayonlarda  o’ziga  hos 
o’rinni egallay  boshlaganlar.   Hayotning  doimiy  ta’siriga  duchor  bo’lgan  yerning 
yuza 
qatlamlarida, 
ya’ni  atmosferaning  20-25  km.  balandligigacha  yoki 
aerobiosferagacha,  suv  zaminlarining  0,5  km.  chuqurligigacha  alohida  o’ziga  hos 
hususiyatlari  bilan  farqlanuvchi  «jonli  qobiq»  shakllangan.  Mana  shu  jonli  qobiqni  

Download 2,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   161




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish