Зиѐвуддин Раҳим 2 бисмиллаҳир роҳМАНир роҳийм!

Агар қодир бўлмасанг, ўтириб (ўқи). Борди-ю (унга ҳам) қодир бўлмасанг, ѐнбошлаб (ўқи)”, 
дедилар” (Бухорий, Абу Довуд, Термизий, Ибн Можа, Аҳмад ривоят қилган). 
Имрон ибн Ҳусойн розияллоҳу анҳу бавосир
7
касаллигига чалинган эди. У Расулуллоҳ 
соллаллоҳу алайҳи ва салламдан бемор намозни қандай ўқиши ҳақида сўраганида Ҳабибимиз 
батафсил жавоб қайтардилар. Унга кўра, киши бетоблиги туфайли тик туриб намоз ўқий олмаса, 
ўтириб ўқиши мумкин. Агар ҳолати оғирлигидан ўтиришга ҳам имкон топилмаса, ѐнбошлаб ўқийди. 
Намоз тарк этиб бўлмас ибодатдир. Ҳатто касаллик, заифлик ҳам намозни қолдиришга узр 
бўлмайди. Бемор ҳақида шундай дейилаѐтган экан, тан-жони соғ, тўрт мучаси омон, тинч-хотиржам 
одам намоз ўқимаслиги ҳақида бирон сўз айтиш ўринсиз. 
Меҳрибон Аллоҳ таоло бандаларини намозга қатъий суратда буюриш билан бирга айрим 
имтиѐзларни ҳам берган. Масалан, касал одам намозни ўтириб ўқийди. Агар таҳоратга сув топилмаса 
ѐки сув ишлатиш имкони бўлмаса, покиза тупроқ билан таяммум қилинади. Исломда танглик йўқ, 
6
Манба: Абулвалид Божий, “Ал-мунтақо шарҳул муваттоъ”. 
7
Бавосир (бирлик шакли – босур) – орқа тешик атрофидаги, тўғри ичак шиллиқ қаватидаги вена томирлари 
кенгайиши. Бавосир касаллиги замонавий тиббиѐтда “геморрой”, дейилади. 

---

6 
енгиллик, қулайлик бор. Инсон озроқ ҳафсала қилса, Парвардигори берган имкониятлардан унумли 
фойдалана олса бўлгани. 
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳаѐтлари давомида намозга катта аҳамият 
берганлар, ҳатто умрларининг сўнгги дақиқаларида ҳам намозни маҳкам ушлашни қайта-қайта 
тайинлаганлар. 
َةَمَلَس ّْـُأ ْنَع
َمْػهَع ُللا َيِضَر
ِىهِف َّْفُِوُػت يِذَّلا ِىِضَرَم ِفِ ُؿوُوَػي َف َك َ َّلَسَس ِىْهَلَع ُىَّللا ىَّلَص ِىَّللا َؿوُسَر َّفَأ
: 
َلَّصلا
َة
ُىُن َسِل َِبِ ُضهِفَي َم َّتََّح َُلُوُوَػي َؿاَز َمَف ْ ُكُن َْيََأ ْتَكَلَم َمَس
. 
َر َس
ُوا 
ْبا ُن
َم
َج 
ْى َس
َأ
َْحْ
ُد 
ىَلْعَػي وُبَأَس
َس
َس َه
ُد ُو
َص
ِح
ٌحه
.
Умму Салама розияллоҳу анҳодан
8
ривоят қилинишича, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва