- 49 -
IV ming yillikda) yaratilgan. Semit-xamit tillari: semit, barbar, kushit va chad guruxdariga
bo‘linadi.
Ural-
oltoy til oilasi. Ba‘zi olimlar ularni aloxida til oilalari deb xisoblashadi.
Ural tillari finn-utor guruxiga
bo‘linib u Volga daryosining yuqori oqimidagi
xududlarda
shakllangan.
Keyinchalik
ushbu
guruxdardagi
etnoslar
Finlyandiya
va Vengriyaga qadar tarqalganlar.
Oltoy tillari esa 3 ta guruxga bo‘linadi:
Turkiy tillari Markaziy Osiyodan Sibirga va Bolqon yarim oroliga qadar keng xududlarda
yoyilgan. Mo‘g‘ul guruxi Markaziy Osiyoda, Mo‘g‘uliston, Shimoliy-Sharqiy Xitoy, Baykal
tevaraklarida tarqalgan.
Tungus-manchjur til guruxi Rossiyaning shimolidagi evenk, tungus, nanay-gold va boshqa
kam sonli etnoslarga oiddir.
-Xitoy-tibet til oilasi. Sharqiy va Janubiy-Sharqiy Osiyodagi katga xududlarda tarqalgan.
Xitoy tilidan tashqari ushbu til oilasida tay, myao-yao, tibet-birma va boshqa tillar mavjud.
Unga oid dastlabki yozma manbalar miloddan avvalgi II ming yillikka oiddir.
-Malayo-polineziya tillari. Geografik jixatdan keng xududlarda: Hind va
Tinch okeanlarining o‘nlab orollarida tarqalgan. Uning uch chekka nuqtasi
Madagaskar oroli, Pasxa, janubda Yangi Zellandiya orollaridir. Eng ko‘p sonli
etnos indoneziyaliklar, Hindu-Xitoydagi ba
‘zi etnik guruxlar tillari, Madagaskar,
Mikroneziya, Melaneziya, Polineziya, orollari aholisi xam ushbu til oilasiga mansub.
-Dravid tillari Xindiston yarim orolining janubida mujassam (kompakt)
xududni egallab qismin Seylon oroliga xam tarqalgan. Olimlarning farazicha dravid tillari
qadimda butun Hindistonni Himoloy tog‘lariga qadlr egallagan. Ariy
qabilalari (miloddan avvalgi II ming yillikning o‘rtalarida) ularni janubga siqib
chiqa
rgan. Drovid tillari: tamil, belugu, kannar, malayya guruxlariga bo‘linadi,Munda til
oilasi vakillari (8,6ml) Hindistonning sharqiy viloyatlarini egallagan. Munda tili dravidlar kabi
eng qadimgi tillardan xisoblanadi.
-Bantu tillari. Keng va mujassam xududlarni, Afrikaning deyarlik barcha janubiy
qismini egallagan.
-
Kavkaz tillari. (yafet til oilasi). Kavkaz xududida tarqalgan o‘nlab ko‘p sonli
bo‘lmagan xalqlar tilidir.
Mon-kxmer tillari. Hindixitoy yarim orolidagi axoli tillaridir. Olimlarning fikricha
kxmer tillari Janubiy-Sharqiy Osiyo va Okeaniya tillari orasida vositachi rolini
bajargan.
-
Yuqorida nomlari zikr etilgan til oilalariga kirmagan o‘nlab Amerika indeetslari,
Yangi-Gvineya papuaslari, Avstraliya tub tub axolisi tillari xam mavjud. Ulardan tashqari
mustaqil tillar: ayn(Yaponiya), koreets, andaman (Andaman orollari), Hindikush
tog‘lardagi bushiklar, Eniseydagi ketlar, Pireneya yarim orolidagi bask tillari xam
mavjud.
Do'stlaringiz bilan baham: