O‘zbek tilida “Ma’naviyat” semali leksik birliklarning semantik tahlili

A. “Ezgulik” sema 

B. “Yovuzlik”semasiga ega makroguruhlarga birlashadi. 

“Ezgulik” semasiga ega bo‗lgan birliklar dunyo yaralishining asosini va 

inson faoliyatining asl mohiyatini anglatib, ―aniqlik‖, ―mavhumlik‖,  ―qadriyat‖, 

―hayot  mezoni‖,  ―ijtimoiylik‖,  ―faoliyat‖,  ―voqea-hodisa‖,  ―jarayon‖, 

―yaxshilik‖,  ―axloqiy  barkamollik‖,  ―xulq-atvor‖,  ―xatti-harakat‖  kabi 

ma‘nolarni ifodalaydi.

 

 “Ezgulik”  semasiga  ega  bo„lgan  makroguruh:  oila,  maktab,  mahalla, 

burch,  ustoz,  farzand,  e‘tiqod,  jamiyat,  erkinlik,  qomus,  tarbiya,  axloq, 

xushmuomalilik,  sadoqat,  qadriyat,  chidamlilik,  samimiylik,  saxiylik,  mehnat, 

bilim,  muruvvat,  hayo,  shariat,  ezgulik,  mardlik,  saxovat,  adolat,  andisha, 

ahillik,  bag‗rikenglik,  birdamlik,  vijdon,  mehnatsevarlik,  mustaqillik,  oriyat, 

sabr,  savob,  javobgarlik,  do‗stlik,  insonparvarlik,  iroda,  insof,  hushyorlik, 

ishonch,  qahramonlik,  totuvlik,  tiriklik  mazmuni,  milliy  o‗zlik,  ezgu  maqsad, 

millatlararo totuvlik, ma‘naviy kamolot, farovon hayot, komil inson, dahldorlik 

hissi, vijdoni uyg‗oq,  mantiqiy fikrlash, sog‗lom avlod, so‗z erkinligi, madaniy 

meros, aqliy mehnat, ma‘naviy jasorat, Vatan manfaati, vijdon erkinligi, ijtimoy 

muhit, o‗z o‗zini boshqarish, o‗z o‗zini tarbiyalash, o‗zlikni anglash, demokratik 

qadriyatlar,  komil  inson,  barkamol  inson,  jamiyat  ma‘naviyati,  sog‗lom  fikr, 

barqaror  taraqqiyot,  mahalliy  vatanparvarlik,  ma‘naviyat  qo‗rg‗oni,  bunyodkor 

hayot, insoniy munosabatlar, ma‘naviy o‗zgarish, milliy iftixor, milliy tiklanish, 

hayotiy manfaatlar, madaniyat beshigi, umuminsoniylik.